ក្នុងបេសកកម្មទៅខេត្តស្ទឹងត្រែង ក្រុមការងារយើងត្រូវបានគេផ្តល់ព័ត៌មានអំពីស្រ្តីម្នាក់ មានជំងឺផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរហើយត្រូវបានបង្ខាំងទុកចោលក្នុងខ្ទមដាច់តែឯង។ នៅពេលទៅដល់ នៅខាងក្រោមខ្ទមនោះពោរពេញដោយដបទឹកផ្លាស្ទិក ប្រអប់ស្នោរ ថង់ផ្លាស្ទិកនៅស្អេកស្កះ។ ពេលមើលតាមប្រហោងទ្វារ ឃើញនារីម្នាក់ អង្គុយនិយាយម្នាក់ឯង។
គាត់មានអាយុ45ឆ្នាំ។ នាងមានជំងឺផ្លូវចិត្តបែបនេះ ចាប់តាំងពីប្រលងចប់ថ្នាក់វិទ្យាល័យមកម្ល៉េះ(1997)។ បន្ទាប់ពីប្រលងធ្លាក់ នាងខូចចិត្តជាខ្លាំង។ មិនយូរប៉ុន្មាននាងចាប់ផ្តើមមានអាការៈក្តៅខ្លួនខ្លាំង ស្រែកទឹក រវើរវាយ កាចខ្លាំង គប់លាមកលើគេឯង មិនដេក វាយធ្វើបាបឪពុកម្តាយ នាងធំក្លិននេះធំក្លិននោះ និយាយច្រើនខុសប្រក្រតី ច្រើនតែប្រាប់គេថា ខ្លួនកំពុងនិយាយជាមួយស្តេចខ្មែរជំនាន់មុនៗ។ជួនកាលគាត់មិនស្គាល់ទាំងម្តាយ ឬសាច់ញាតិ។ តាមអបិយជំនឿ គេថាខុសនេះខុសនោះ ខ្មោចធ្វើ។ គ្រួសារបាននាំទៅព្យាបាលមន្ទីពេទ្យបង្អែកខេត្ត និងនាំមកព្យាបាលនៅមន្ទីររដ្ឋក្នុងរាជធានី។ អាការនៃជំងឺគាត់ក៏បានសម្រន់ខ្លះ បានដេកខ្លះ ប៉ុន្តែនៅតែមានអាការៈរំខានជាប្រចាំ។ បន្ទាប់មកនាងក៏ឈប់លេបថ្នាំ អាការៈធ្វើទុក្ខក៏កាន់តែខ្លាំងឡើង សាច់ញាតិបាននាំទៅមើលជាមួយគ្រូខ្មែរកំឡុងឆ្នាំ2005។ ក្នុងកំឡុងព្យាបាលជាមួយគ្រូខ្មែរនោះ ស្រាប់តែនាងបែរជាមានផ្ទៃពោះ ហើយក៏ប្រសូត្របានកូនស្រីម្នាក់។
សំរាលកូនបានកន្លះខែ អាការៈជំងឺរបស់គាត់ ធ្វើទុក្ខរំខានកាន់តែខ្លាំង។ នេះគឺជាបន្ទុកដ៏ធ្ងន់សម្រាប់ម្តាយគាត់ និងបងប្អូនដែលត្រូវមើលថែកូនស្រីមានជំងឺផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ និងមើលថែចៅស្រីតូចម្នាក់។ ក្នុងឆ្នាំ2016 អ្នកជំងឺមានអាកប្បកិរិយាកាច ឡូឡា កាន់កាំបិតពូថៅ វាយកំទេចរបស់របរ អត់ដេក យប់ដើររុះរើឥវ៉ាន់ក្នុងផ្ទះ។ ដោយសារបារម្ភពីសុវត្ថិភាពអ្នកដទៃ និងសុវត្ថិភាពអ្នកជំងឺ ពីការបំពានផ្សេងៗ ព្រមទាំងការខ្មាសគេផង សាច់ញាតិក៏សម្រេចចិត្តបង្ខាំងគាត់ទុកក្នុងខ្ទមតូចនេះទៅ។ ម្តាយគាត់ និងបងប្អូនលែងមានក្តីសង្ឃឹមនឹងបានធូរស្បើយ ណាមួយបញ្ហាជីវភាពផង ក៏បណ្តោយតាមយថាកម្ម។
ពេលក្រុមការងារអង្គការចុះទៅដល់ ម្តាយអ្នកជំងឺបានបង្ហាញអារម្មណ៍ថា នឹកស្រណោះ ខ្លោចចិត្តចំពោះកូនស្រីជាពន់ពេក ដែលត្រូវមកជួបរឿងបែបនេះ។ គាត់ទាល់តម្រិះ ហើយបានត្រឹមតែយកបាយឱ្យបីពេលមកទុកជូនក្នុងខ្ទមនេះ និងមើលថែតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើបាន។ ប្អូនស្រី និងបងប្អូនមានអារម្មណ៍អាណិតបងស្រី ហើយក៏បានខិតខំប្រឹងជួយអស់លទ្ធភាពហើយដែរ ប៉ុន្តែមិនបានធូរស្បើយដូចចិត្ត។ អង្គការធីភីអូកម្ពុជាបានធ្វើការអប់រំផ្លូវចិត្តទៅកាន់សាច់ញាតិ អំពីប្រភេទជំងឺ មូលហេតុ និងវិធីជួយដែលមានប្រសិទ្ធភាព។
ធីភីអូកម្ពុជាបានព្យាបាលដោយថ្នាំរយៈពេល៤ខែ រោគសញ្ញារំខានរបស់អ្នកជំងឺ ចាប់ផ្តើមថយចុះបន្តិចម្តងៗរហូតអាចប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាបាន និយាយដឹងខុសត្រូវឡើងវិញ សាច់ញាតិក៏សម្រេចចិត្តដោះលែង ហើយមករស់នៅជុំគ្នាក្នុងគ្រួសារវិញ។ អង្គការធីភីអូកម្ពុជាក៏នៅតែបន្តតាមដាន និងលើកទឹកចិត្តឱ្យគាត់ចាប់ផ្តើមបន្តចូលរួមសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃឡើងវិញ ដូចជាហាត់ប្រាណ តុបតែងខ្លួន ដាំបាយលាងចាន និងជជែកលេងជាមួយបងប្អូន ឬធ្វើការងារស្រាលៗ ជាធម្មតាឡើងវិញ។
ថ្ងៃដំបូងដែល អ្នកជំងឺដឹងខ្លួនឡើងវិញ នាងរំឮកថា៖ «ថ្ងៃដែលខ្ញុំដឹងខ្លួនដំបូង ខ្ញុំមានអារម្មណ៍តូចចិត្តដែលខ្លួនឯងកើតជំងឺហ្នឹង» និងចងចាំថា៖ «ខ្លួនឯងមានកូនស្រីម្នាក់»។ គាត់បានបង្ហាញអារម្មណ៍ថា «ខ្ញុំចង់ឃើញកូនស្រីមានការងារល្អ និងចង់ឃើញម៉ែមានសុខភាពល្អ»។ បច្ចុប្បន្ននេះ កូនស្រីគាត់បានចម្រើនវ័យ ហើយបានមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានី ដោយមានការជ្រោមជ្រែង និងគាំទ្រពីជីដូន និងម្តាយមីង។
កូនស្រីបានបង្ហាញអារម្មណ៍រំភើបរីករាយដែលឃើញម៉ែបានធូរស្បើយបែបនេះ «ព្រោះពេលធំដឹងក្តីមក ខ្ញុំឃើញតែម៉ែឈឺបែបនេះរហូត ក្នុងចិត្តធ្លាប់តាំងចិត្តដែរថានឹងព្យាបាលម៉ែឱ្យជាសះស្បើយក្នុងថ្ងៃណាមួយ សំណាងល្អឥឡូវបានអង្គការមកជួយព្យាបាលដល់ផ្ទះដោយឥតគិតថ្លៃ ខ្ញុំពិតជាសប្បាយចិត្ត រំភើបចិត្តណាស់» «ខ្ញុំតាំងចិត្តថានឹងមើលថែម្តាយឱ្យបានល្អ ហើយតាំងចិត្ត និងព្យាយាមមើលថែម្តាយ»
ក្រុមគ្រួសារគាត់បានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះអង្គការធីភីអូ និងសប្បុរសជននានា ដែលបានជួយស្រោចស្រង់ជីវិតកូនស្រីគាត់ ពីព្រោះនេះរឿងកម្រណាស់ដែលបានជួប និងទទួលបានការព្យាបាលដ៏មានប្រសិទ្ធភាពបែបនេះ។
Why left me alone in this cottage?
During a field mission to Stung Treng Province, our team was informed about a woman suffering from a severe mental illness who was being locked up and left in a cottage. When we arrived, the ground below this shelter was scattered with plastic bottles, foam boxes, and plastic bags. When looking through the small hole of the door, a woman inside was sitting and talking alone.
She is 45 years old. Her mental health suffered in 1997 after she failed her high school exam, leading to intense distress and heartbreak.
Soon after, she developed severe symptoms, including high fever, excessive thirst, delirium, extreme aggression, throwing human feces, less sleep, and physical violence on her mother, hallucination with smell, bizarre talking and telling others that she was talking with former kings. Her insight was trouble, sometimes she didn’t know her mother or relatives. People believed that bad magic, bad spirit of ghost made her sick.
Her family initially sought treatment at the provincial hospital and later a public national hospital in the capital. Her condition improved somewhat—she got some sleep—but she continued to have frequent, disturbing symptoms. She later stopped taking her medication, and her symptoms rapidly worsened. Around 2005, her relatives took her to a traditional healer. While getting treatment from the healer, she became pregnant and gave birth to a daughter.
Within half a month of the birth, her illness became severely disturbed. This created a profound burden for her mother and siblings, who were managing both a seriously ill adult and a small grandchild. By 2016, the patient was behaving aggressively, making loud noises, wielding knives and axes, destroying household items, and having no sleeping. At night, she would walk around and rummage through things. Out of concern for the safety of others and the patient herself, and due to shame and fear of stigma, her family decided to lock up her in the small cottage. Her family felt hopeless in recovery and let her condition go eventually.
When TPO Cambodia team arrived, the patient’s mother expressed emotionally sympathetic with her daughter caused by her condition. Her mother felt helpless and hopeless in recovery and just gave food 3 times a day. The younger sister and other relatives felt pity and had tried their best to help, but without lasting success. TPO Cambodia team did psycho-education on the nature of the illness, its causes, and effective treatment.
After receiving the treatment from TPO Cambodia for four months, her signs and symptoms were better gradually, and the family members could communicate and better insight. The family then decided to release her and integrate her into the family. TPO Cambodia continues to follow up and encourage her to resume her normal daily life, including exercising, grooming herself, cooking, washing dishes, socializing, and doing light work.
The first day the patient truly recovered, she recalled: “The first day I had better insight, I felt resentment for my condition,” and what she remembered was “I have a daughter.” She expressed her hope: “I want to see my daughter get a good job, and I want to see my mother in good health.” Today, her daughter is an adolescent and is pursuing her studies in the capital, supported by her grandmother and aunt.
The daughter expressed immense joy and relief at her mother’s recovery: “Since I grew up, I have only seen my mother sick like this. I had always hoped to bring her to get treatment one day. Thankfully, TPO Cambodia provided treatment with free of charge at home. I am truly happy and excited. I am determined to take good care of her, and I have commitment and try my best to take care of mother. “The family extended their profound gratitude to TPO and all donors for helping to rescue their daughter’s life, because it a rare opportunity to receive such effective treatment free of charge.
«អង្គការរក្សាកុមារ» ប្រភព ៖ លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ
