របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំដែលទើបចេញផ្សាយថ្មីដោយ Christian Aid បង្ហាញថា គ្រោះមហន្តរាយទាក់ទងនឹងអាកាសធាតុនៅឆ្នាំ ២០២៥ បានបង្កការខាតបង់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់អាយុជីវិត និងទ្រព្យសម្បត្តិ។

យោងតាមរបាយការណ៍ ព្យុះត្រូពិច និងទឹកជំនន់ធ្ងន់ធ្ងរនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ នេះបានសម្លាប់មនុស្សជាង ១៧៥០ នាក់ និងបង្កការខូចខាតសេដ្ឋកិច្ចលើសពី ២៥ ពាន់លានដុល្លារ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ភ្លើងឆេះព្រៃដ៏ខ្លាំងក្លានៅរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា (សហរដ្ឋអាមេរិក) បានឆក់យកជីវិតមនុស្សជាង ៤០០ នាក់ ដែលបណ្តាលឱ្យមានការខាតបង់ប្រមាណ ៦០ ពាន់លានដុល្លារ ដែលជាចំនួនខ្ពស់បំផុតក្នុងចំណោមគ្រោះមហន្តរាយអាកាសធាតុនៅឆ្នាំនេះ។
នៅក្នុងបញ្ជីគឺទឹកជំនន់ធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងប្រទេសចិន ដែលបង្ខំឱ្យមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ជម្លៀសចេញ ដោយសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ៣០ នាក់ និងបង្កការខូចខាតប្រហែល ១២ ពាន់លានដុល្លារ។ ជារួម គ្រោះមហន្តរាយអាកាសធាតុធ្ងន់ធ្ងរបំផុតទាំង ១០ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៥ បានបង្កើតការខាតបង់ធានារ៉ាប់រងសរុបលើសពី ១២០ ពាន់លានដុល្លារ ទោះបីជាតួលេខជាក់ស្តែងត្រូវបានគេជឿថាខ្ពស់ជាងនេះដោយសារតែអសមត្ថភាពក្នុងការរាប់បញ្ចូលទាំងស្រុងនូវការខាតបង់របស់មនុស្ស ជីវភាពរស់នៅ និងសង្គមក៏ដោយ។ អង្គការ Christian Aid បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការហៅបាតុភូតទាំងនេះថា “គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ” អាចជាការយល់ច្រឡំ ព្រោះវាមិនមែនគ្រាន់តែជាលទ្ធផលនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុធម្មជាតិនោះទេ។ យោងតាមសាស្ត្រាចារ្យ Joanna Haigh អ្នកជំនាញរូបវិទ្យាបរិយាកាសនៅ Imperial College London ភាពញឹកញាប់ និងអាំងតង់ស៊ីតេនៃព្រឹត្តិការណ៍អាកាសធាតុខ្លាំងកំពុងកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ដោយសារតែផលប៉ះពាល់នៃវិបត្តិអាកាសធាតុដែលបង្កឡើងដោយមនុស្ស។ សាស្ត្រាចារ្យ Joanna Haigh អះអាងថា ពិភពលោកកំពុងចំណាយថ្លៃដើមខ្ពស់កាន់តែខ្លាំងឡើងសម្រាប់ការពន្យារពេលក្នុងការកាត់បន្ថយឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល។
របាយការណ៍នេះក៏បានបង្ហាញពីភាពខុសគ្នាគួរឱ្យកត់សម្គាល់រវាងប្រទេសនានាផងដែរ។ ខណៈពេលដែលប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តែងតែរាយការណ៍ពីការខាតបង់ហិរញ្ញវត្ថុខ្ពស់ដោយសារតែបុព្វលាភធានារ៉ាប់រងច្រើន នៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ តម្លៃពិតប្រាកដគឺជីវិតមនុស្ស និងអនាគតដែលបាត់បង់។ មនុស្សរាប់លាននាក់នៅអាហ្វ្រិក អាស៊ី និងតំបន់ការ៉ាប៊ីនកំពុងប្រឈមមុខនឹងភាពគ្មានផ្ទះសម្បែង ភាពក្រីក្រ និងការធ្វើចំណាកស្រុកដោយបង្ខំ។
បន្ថែមពីលើបញ្ជីនៃគ្រោះមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរបំផុតទាំង 10 របាយការណ៍នេះក៏បានលើកឡើងពីព្រឹត្តិការណ៍អាកាសធាតុខ្លាំងផ្សេងទៀតដូចជាព្យុះនៅប្រទេសហ្វីលីពីនដែលបានផ្លាស់ទីលំនៅមនុស្សជាង 1.4 លាននាក់ ទឹកជំនន់នៅប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ាដែលបានសម្លាប់មនុស្ស 700 នាក់ និងរលកកំដៅ និងគ្រោះរាំងស្ងួតដែលបានកត់ត្រានៅអឺរ៉ុប និងអាមេរិកខាងជើង។
នៅក្នុងសន្និសីទស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ COP30 របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលបានប្រារព្ធឡើងនៅប្រទេសប្រេស៊ីល កាលពីខែវិច្ឆិកាកន្លងទៅ ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍បានសន្យាថានឹងបង្កើនការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុបីដងសម្រាប់ប្រទេសក្រីក្រ ដើម្បីសម្របខ្លួនទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលត្រូវបានគេព្យាករថានឹងឈានដល់ 120 ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ 2035។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អង្គការ Christian Aid បានព្រមានថា កម្រិតនេះនៅតែមិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបំពេញតម្រូវការដែលកំពុងកើនឡើងនោះទេ។
យោងតាមអ្នកជំនាញអាកាសធាតុ ការខូចខាតពីអាកាសធាតុធ្ងន់ធ្ងរនឹងបន្តកើនឡើង ប្រសិនបើពិភពលោកមិនពន្លឿនការកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ និងការផ្លាស់ប្តូរចេញពីឥន្ធនៈហ្វូស៊ីល ខណៈ បង្កើនការគាំទ្រសម្រាប់ប្រទេសដែលងាយរងគ្រោះដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុផងដែរ៕

រូបថត​: TTXVN