អាមេរិក និងអ៊ីរ៉ង់ វិសផ្ទុះសង្គ្រាមជាទ្រង់ទ្រាយធំកើតឡើងនៅថ្ងៃទី២១ខែមិថុនានេះ ក្រោយពេល ប្រធានាធិបតីដូណាលត្រាំបានអនុម័តច្បាប់វាយប្រហារទៅលើអ៊ីរ៉ង់ តែក្រោយមកក៏លុបចោលភ្លាមៗ។
សារព័ត៌មាន New York Times បានផ្សាយថា នៅវេលាម៉ោង ១៩ថ្ងៃទី២០ខែមិថុនា« ត្រូវនិងព្រឹកថ្ងៃទី២១ នៅកម្ពុជា» កម្លាំងទាហានអាមេរិកស្ថិតនៅក្នុងការត្រៀមលក្ខណះ វាយប្រហារជាទ្រង់ទ្រាយធំ ដោយរងចាំតែបទបញ្ជា ចេញពីអគ្គមេបញ្ជារការជាន់ខ្ពស់ (ប្រធានាធិបតីដូណាលត្រាំ)តែប៉ុណ្ណោះ។
នៅយប់ថ្ងៃទី២០ខែមិថុនា នោះ ប្រធានាធិបតីដូណាលត្រាំ មន្ត្រីសន្តិសុខជាតិ និង មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៅក្នុងរដ្ឋសភា បានពិភាក្សាគ្នា ឡើងសសៃ ក ពីការវាយប្រហារទៅលើអ៊ីរ៉ង់។ ប៉ុន្តែ ការពិភាក្សាគ្នានោះមិនមានសំឡេងរួមគ្នា ក្នុងការវាយប្រហារ ទើបលោកត្រាំបញ្ជារឲ្យផ្អាកវិញ។
អាមេរិកក្រោមរដ្ឋកាលដឹកនាំរបស់ប្រធានាធិបតីដូណាលត្រាំ គឺអំណាចស្ថិតនៅក្នុងរដ្ឋសភា មិនស្ថិតនៅលើប្រធានាធិបតីដូចប្រធានាធិបតីមុនៗនោះឡើយ។ កាលពី អតីតៈប្រធានាធិបតីប៊ូស វាយប្រហារ អាហ្វហ្គានីស្ថាន គឺលោកប៊ូសចេញបញ្ជាឲ្យវាយប្រហារ ហើយទើបសភាអនុម័តជាក្រោយ។ ចំណែកប្រធានាធិបតីដូណាលត្រាំ មានចរិត ឆេវឆាវទើបអំណាចបានផ្តល់ឲ្យសភា ដោយលោកត្រាំមិនអាចបញ្ជាឲ្យវាយប្រហារ ណាមួយ បើសភាមិនបានអនុញ្ញាតិនោះ។ ការធ្វើបែបនេះដោយខ្លាចលោកត្រាំ ប្រើប្រាស់បរមាណូវាយប្រហារ បង្កវិនាសកម្ម ភពផែនដី។ កាលពីពេលឃោសនាបោះឆ្នោត លោកត្រាំ បានបញ្ជាក់ថា លោកជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចុងក្រោយ ដែលចុះកុងត្រា បញ្ជាវាយប្រហារបរមាណូ។
ចំណែកគម្រោងវាយប្រហារទៅលើអ៊ីរ៉ង់ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល របស់លោកត្រាំ បានបញ្ជាក់ថា ពេលដំបូង លោកត្រាំបានអនុម័ត ឲ្យវាយប្រហារទៅលើគោលដៅ មួយចំនួនរបស់អ៊ីរ៉ង់ ដូចជា ប្រព័ន្ធរ៉ាដា មីស៊ីលការពារ ។ នៅពេលនោះ យន្តហោះចម្បំាង នាវាចម្បាំង បំពាក់មីស៊ីល បានត្រៀមរួចរាល់ ចាំតែបទបញ្ជាតែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែ នៅយប់ថ្ងៃទី២០ខែមិថុនា លោកត្រាំបានសម្រេចដកការវាយប្រហារមកវិញ ដោយមិនមានការឯកភាពគ្នាពីរដ្ឋសភា ។ មន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ មិនបានឆ្លើយតបថាហេតុអ្វីបានជាផ្អាកវាយប្រហារនោះឡើយ។ នៅពេលនេះគេមិនទាន់ដឹងថា គម្រោងវាយប្រហារនឹងត្រូវតភ្ជាប់វិញដែរឬទេ។ បើមិនមានការប្រែប្រួល លោកត្រាំបញ្ជាវាយប្រហារ នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រទី២១ខែមិថុនា ។
កន្លងមកថ្មីៗ ប្រធានាធិបតីអាម៉េរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានប្រកាសកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២០មិថុនាថា “អ៊ីរ៉ង់បានប្រព្រឹត្តកំហុសធំណាស់” ដោយការបាញ់ទម្លាក់ដ្រូនស៊ើបការណ៍អាម៉េរិកមួយគ្រឿងនៅលើច្រកសមុទ្រហ័រមូស ប៉ុន្តែបានលើកឡើងថា វាជាកំហុសឆ្គងមិនបានគិតជាជាងចេតនាបង្កើនភាពតានតឹងដែលនាំឱ្យមានការបារម្ភអំពីជម្លោះយោធាដោយបើកចំហ។
នៅពេលសួរអំពីការឆ្លើយតបរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក លោកប្រធានាធិបតីបាននិយាយយ៉ាងច្បាស់ថា “អ្នកនឹងបានដឹងឆាប់ៗនេះ”។
ការបាញ់ទម្លាក់ដ្រូនដ៏ធំ ដែលអ៊ីរ៉ង់បង្ហាញថាជាការការពារទឹកដីរបស់ខ្លួនដោយចេតនា ជាជាងកំហុសឆ្គង គឺជាការរំលឹកយ៉ាងច្បាស់លាស់អំពីហានិភ័យនៃការប៉ះទង្គិចគ្នាខាងយោធារវាងកងកម្លាំងអាម៉េរិកនិងអ៊ីរ៉ង់ ខណៈរដ្ឋបាលត្រាំរួមបញ្ចូលគ្នានូវយុទ្ធនាការ “សម្ពាធអតិបរមា” នៃការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចប្រឆាំងនឹងអ៊ីរ៉ង់ជាមួយនឹងការបង្កើនកងកម្លាំងអាម៉េរិកនៅក្នុងតំបន់។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ អ៊ីរ៉ង់បានហៅការដាក់ទណ្ឌកម្មថា “ភេរវកម្មសេដ្ឋកិច្ច” បានទទូចថា ដ្រូនអាម៉េរិកបានលុកលុយដែនអាកាសរបស់ខ្លួន ហើយបាននិយាយថាខ្លួនកំពុងយកករណីនេះទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែងមួយដើម្បីបញ្ជាក់ថាសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងនិយាយកុហកអំពីដ្រូនហោះរំលងដែនទឹកអន្ដរជាតិ។ អ៊ីរ៉ង់ចោទប្រកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកថាប្រព្រឹត្ត “ទង្វើដែលមានគ្រោះថ្នាក់និងបង្កហេតុខ្លាំង”។
ដ្រូន ដែលមានស្លាបវែងជាងស្លាបរបស់យន្តហោះ Boeing 737 បានចូលក្នុងដែនអាកាសអ៊ីរ៉ង់ បើទោះបីជាមានការព្រមានតាមវិទ្យុម្តងហើយម្តងទៀត និងត្រូវបានបាញ់ទម្លាក់ដោយអ៊ីរ៉ង់ ដែលធ្វើសកម្មភាពក្រោមធម្មនុញ្ញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើសកម្មភាពការពារខ្លួន ប្រសិនបើមានការវាយប្រហារប្រដាប់អាវុធកើតឡើង។ នេះបើតាមសម្តីឯកអគ្គរដ្ឋទូតអ៊ីរ៉ង់ប្រចាំនៅអ.ស.ប លោកម៉ាជីដ តាក់ រ៉ាវ៉ាន់ជី (Majid Takht Ravanchi) និយាយនៅក្នុងលិខិតមួយផ្ញើទៅអគ្គលេខាធិការអ.ស.ប។
លោកត្រាំ ដែលនិយាយថាលោកចង់បញ្ចៀសសង្គ្រាមនិងចរចាជាមួយអ៊ីរ៉ង់អំពីមហិច្ឆតានុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួននោះ បាននិយាយសម្រាលអំពីភាពសំខាន់នៃការបាញ់ទម្លាក់ដ្រូននេះ។
ចំណែកអ៊ីរ៉ង់វិញបានបញ្ជាក់ថា យោធារបស់អ៊ីរ៉ង់បានប្រកាសជាថ្មីថា ប្រទេសរបស់ខ្លួនមានមីស៊ីលបាលីស្ទិក មានសមត្ថភាពកម្ទេចនាវាផ្ទុកយន្តហោះបាន ខណៈដែលលោកប្រធានាធិបតី Hassan Rouhani បាននិយាយថា ប្រទេសនេះមិនបានស្វែងរកការប្រកាសសង្គ្រាម ប្រឆាំងនឹងប្រទេសណាមួយនោះទេ។
លោកឧត្ដមសេនីយ៍ Hossein Salami ប្រមុខឆ្មាំបដិវត្តន៍អ៊ីរ៉ង់បាននិយាយថា ការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យាមីស៊ីលបាលីស្ទិករបស់ប្រទេសខ្លួន បានផ្លាស់ប្ដូរតុល្យភាពនៃអំណាចក្នុងតំបន់។ យោងតាមលោក Salami ឆ្មាំបដិវត្តមួយនេះបានចាប់ផ្ដើម សាកល្បងដោយប្រើមីស៊ីលបាលីស្ទិក ជាមធ្យោបាយបញ្ចប់រឿងនាវាផ្ទុកយន្តហោះរបស់អាមេរិក នៅក្នុងតំបន់រយៈពេល ១២ឆ្នាំកន្លងមកហើយ។ លោក Salamiថ្លែងថា បើយើងមានបច្ចេក វិទ្យានេះ យើងនឹងអាចដាក់គោលដៅលើសត្រូវនានាបាន។
ការអត្ថាធិប្បាយទាំងនេះកើតមាន ខណៈភាពតានតឹងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងអ៊ីរ៉ង់ឡើងកម្ដៅនៅក្នុង រយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃថ្មីៗនេះ។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃចន្ទថា ខ្លួននឹងបញ្ជូនទានហានចំនួន ១ពាន់នាក់ និងធនធានយោធាបន្ថែមទៀតទៅកាន់មជ្ឈិមបូព៌ា ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងអ្វីដែលក្រុងវ៉ាស៊ីន តោនហៅថា ជាឥរិយាបថអរិភាពបង្កឡើងដោយកងកម្លាំងអ៊ីរ៉ង់ ដែលគំរាមដល់ទាហានអាមេរិក និងផលប្រយោជន៍ទូទាំងតំបន់ ៕
