នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-អាមេរិក នៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួរ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែតុលា ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Donald Trump បានធានាដល់មេដឹកនាំអាស៊ីអាគ្នេយ៍ថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននឹងរក្សាតួនាទីរបស់ខ្លួនជាដៃគូដ៏រឹងមាំ និងគួរឱ្យទុកចិត្តនៅក្នុងតំបន់ “សម្រាប់ជំនាន់ក្រោយៗទៀត” ។

ថ្លែងទៅកាន់មេដឹកនាំ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ាន លោក Trump បាននិយាយថា សហរដ្ឋអាមេរិកចាត់ទុកអាស៊ីអាគ្នេយ៍ជាចំណុចកណ្តាលនៃយុទ្ធសាស្ត្រឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិករបស់ខ្លួន ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើទំនាក់ទំនងរយៈពេលវែងដោយផ្អែកលើ “ការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងសន្តិសុខតំបន់ប្រកបដោយចីរភាព”។
នៅខាងក្រៅកិច្ចប្រជុំកំពូល លោក Trump ក៏បានឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងដ៏សំខាន់មួយជាមួយប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងផ្គត់ផ្គង់រ៉ែដ៏កម្រ – វត្ថុធាតុដើមសំខាន់ៗសម្រាប់ឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់ អាគុយរថយន្តអគ្គិសនី និងការពារជាតិ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាចលនាមួយដើម្បីកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើប្រទេសចិន ដែលជាប្រទេសមួយដែលកំពុងរឹតបន្តឹងការគ្រប់គ្រងលើការនាំចេញរ៉ែដ៏កម្រទៅកាន់ពិភពលោក។
ប្រភពការទូតបាននិយាយថា កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងម៉ាឡេស៊ី នឹងបើកផ្លូវសម្រាប់សាជីវកម្មអាមេរិកក្នុងការវិនិយោគលើការកែច្នៃរ៉ែដ៏កម្រនៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូនេស៊ី ដោយជួយបង្កើនការផ្គត់ផ្គង់ដល់ទីផ្សារពិភពលោក។

កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះក៏បានលើកយកបញ្ហាសន្តិសុខដែនសមុទ្រ ខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ និងវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ាមកពិភាក្សាផងដែរ។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយ មេដឹកនាំអាស៊ាន និងសហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេក្នុងការរក្សាសន្តិភាព និងស្ថិរភាពនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយចីរភាពនៅក្នុងតំបន់។
លោក Trump បាននិយាយថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនកំពុងពិចារណាបង្កើនការវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថាមពល បណ្តាញ 5G និងបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ខណៈពេលដែលបញ្ជាក់ថា “សហរដ្ឋអាមេរិកមិនមែននៅទីនេះដើម្បីប្រកួតប្រជែងដណ្តើមអំណាចទេ ប៉ុន្តែដើម្បីអភិវឌ្ឍវិបុលភាពជាមួយគ្នា”។
ដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ទីក្រុងគូឡាឡាំពួរ គឺជាចំណតដំបូងក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចអាស៊ីរបស់ប្រធានាធិបតី Trump ដែលត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបន្តនៅប្រទេសជប៉ុន និងហ្វីលីពីន។
នៅខាងក្រៅកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួរ ប្រធានាធិបតី Trump ក៏បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់រវាងប្រទេសថៃ និងកម្ពុជាផងដែរ ដោយហៅវាថាជា “ជំហានប្រវត្តិសាស្ត្រ”។
កិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់ត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី ២៦ខែតុលា ដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ អនុទីន ឆាន់វីរៈគុល នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម។
កិច្ចព្រមព្រៀងនោះ ដែលត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះថា “កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងគូឡាឡាំពួរ” កិច្ចព្រមព្រៀងនេះប្តេជ្ញាថាប្រទេសទាំងពីរត្រូវបញ្ឈប់អរិភាពជាបន្ទាន់ ដកអាវុធធុនធ្ងន់ចេញពីតំបន់ជម្លោះ និងចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការបោសសម្អាតមីនរួមគ្នា។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះបង្កើតឡើងដោយផ្អែកលើបទឈប់បាញ់រយៈពេលបីខែរវាងកម្ពុជា និងថៃ។

បន្ទាប់ពីពិធីចុះហត្ថលេខាលើបទឈប់បាញ់ លោកប្រធានាធិបតី Trump ក៏បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយកម្ពុជាលើពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី និងកិច្ចព្រមព្រៀងរ៉ែដ៏សំខាន់មួយជាមួយប្រទេសថៃផងដែរ។ នៅថ្ងៃទី 26 ខែតុលា ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកយកព័ត៌មានអំពីប្រតិកម្មរបស់វៀតណាមចំពោះកម្ពុជា និងថៃចុះហត្ថលេខាលើឯកសារសន្តិភាព អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាម លោក Pham Thu Hang បានថ្លែងថា៖ «ក្នុងនាមជាប្រទេសជិតខាងរបស់កម្ពុជា និងថៃ និងជាសមាជិកអាស៊ាន វៀតណាមមានចំណាប់អារម្មណ៍ និងស្វាគមន៍ចំពោះកម្ពុជា និងថៃចុះហត្ថលេខាលើឯកសារសន្តិភាពនៅថ្ងៃទី 26 ខែតុលា ឆ្នាំ 2025។ នេះគឺជាជំហានដ៏សំខាន់ និងវិជ្ជមានមួយ ដែលបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសទាំងពីរចំពោះសន្តិភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការអភិវឌ្ឍ ស្របតាមធម្មនុញ្ញអាស៊ាន និងសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (TAC)។ យើងសូមកោតសរសើរចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេសនានា រួមទាំងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ 2025 និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ និងភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងដំណើរការស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីចំពោះបញ្ហានេះ៕

រូបថត​: Reuters