ការធ្វើសង្គ្រាមរបស់អាមេរិកនៅជុំវិញពិភពលោក មិនមែនជាការញៀនសង្គ្រាម នោះឡើយ គឺអាមេរិកចាំបាច់ត្រូវតែធ្វើ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីមហាអំណាចដែលខ្លួនកំពុងតែគ្រប់គ្រង ។ បើអាមេរិកមិនធ្វើសង្គ្រាមនៅខាងក្រៅនោះទេ ឥទ្ធិពលរបស់អាមេរិកនៅលើឆាកអន្តរជាតិនឹងត្រូវបាត់បង់។មិនតែប៉ុណ្ណោះអាមេរិកមានប្រវត្តិធ្វើសង្គ្រាមជាយូរណាស់មកហើយ តាំងតែពីទឹកដី អាមេរិកបានកកើតឡើង។ អ្វីដែលគេចាប់អារម្មណ៍នោះគឺអាមេរិកកាន់តែធ្វើសង្គ្រាមគឺអាមេរិកកាន់តែរីកចម្រើន បើទោះត្រូវ ចំណាយប្រាក់ច្រើនតែចំណូលពីសង្គ្រាមក៏ច្រើនដូចគ្នាដែរ។

អាមេរិកពេលដំបូងមានតែ១៣រដ្ឋតូចប៉ុណ្ណោះ ហើយងាយរងការវាយបំផ្លាញនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែននៅភាគខាងជើងអាមេរិកថែមទៀត។ ប៉ុន្ដែគ្រាន់តែរយៈពេល១សតវត្សប៉ុណ្ណោះ អាមេរិកបាន ពង្រីក ទឹកដីយ៉ាងធំធេងដោយបានសម្លាប់ជនជាតិដើមដណ្ដើមយកបណ្ដារដ្ឋដូចជារដ្ឋ តិចសាស់ ញូវម៉ិចស៊ីកូ អារីហ្សូណា និង កាលីហ្វ័រនីញ៉ាពីប្រទេសម៉ិចស៊ីក។

ចាប់ផ្ដើមឡើងដោយសង្គ្រាមស៊ីវិល បន្ទាប់មកគឺជាការគ្រប់គ្រងតំបន់ផ្ទៃដីដ៏មាន តម្លៃនៅក្នុងប្រទេស។ អាមេរិកបាន ចូល រួមនៅក្នុងសង្គ្រាមពិភពលោកទាំង២លើក។ ដូច្នេះអាមេរិកក្លាយជាកម្លាំងដ៏សំខាន់ក្នុងការរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់ពិភពលោកបន្ដិចម្ដងៗ ពិសេសគឺនៅក្នុងពេលនិង ក្រោយពេល សង្គ្រាមត្រជាក់ដោយធ្វើ សង្គ្រាមរាប់សិបលើកក៏ដូចជាការជ្រៀតជ្រែកដោយយោ ធាទៅក្នុងប្រទេសដែល មានវិវាទ។

ពលរដ្ឋអាមេរិកតែងចាត់ទុកខ្លួនថា ជាមនុស្សស្រឡាញ់សន្ដិភាព។ អតីត ប្រធានាធិបតី Teddy Rosevelt អាចជា ប្រធានាធិបតីអាមេរិកចុងក្រោយគេបង្អស់ដែលមាន ទស្សនៈទៀងត្រង់ស្ដីពីសង្គ្រាម។

លោក Roselvelt បាននិយាយមួយ ឃ្លាថា “សង្គ្រាមមួយជាយូរអង្វែងវាល្អ សម្រាប់ឆន្ទៈរបស់បុរសជាជាងសន្ដិភាព ស្ថិរភាព”។ ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយការធ្វើសង្គ្រាមឬការជ្រៀតជ្រែកដោយយោធា បណ្ដាប្រធានាធិបតីអាមេរិកតែងនឹកឃើញដល់សម្ដីរបស់អតីតប្រធានាធិបតី Teddy Rosevelt។

តាមទំនៀមទម្លាប់របស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិកនីមួយៗ គឺមានសង្គ្រាមមួយផ្ទាល់ខ្លួនក្នុងពេលឡើងគ្រប់គ្រងអំណាចនោះ។ ជាក់ស្ដែងគឺប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា ដែលជា អ្នកស្រឡាញ់សន្ដិភាព ហើយជាម្ចាស់ពានរង្វាន់ណូបែលសន្ដិភាព ជាអ្នកបើកកុងតាក់ចាប់ផ្ដើមសង្គ្រាមក្នុងប្រទេសលីប៊ី។

កាលពីឆ្នាំ២០០៨ពលរដ្ឋអាមេរិកបានជ្រើសរើសលោក អូបាម៉ា ធ្វើជាប្រធានា ធិបតីដោយដាក់ក្ដីសង្ឃឹមថា លោកនឹង មាន ទស្សនៈសន្ដិភាពជាងបណ្ដាអតីត ប្រធានាធិបតីអាមេរិក។ ពលរដ្ឋអាមេរិក បានឃើញ យ៉ាងច្បាស់នូវលទ្ធផលនៃ សង្គ្រាមដែលចាប់ផ្ដើមឡើងដោយអតីតប្រធានាធិបតីប៊ូស ធ្វើឱ្យអាមេរិកជាប់ផុងសង្គ្រាមនៅអុីរ៉ាក់ និងអាហ្វហ្គានីស្ថាន។ ហេតុដូច្នេះពលរដ្ឋអាមេរិកបានជ្រើសរើសបុគ្គលដែលស្អប់សង្គ្រាមឡើងធ្វើជាប្រធានាធិបតី។

ប៉ុន្ដែអ្វីគ្រប់បែបយ៉ាងផ្ទុយស្រឡះ ក្រោយ រយៈពេល២ឆ្នាំនៃការគ្រប់គ្រង អំណាចរបស់ លោក អូបាម៉ា ដោយលោកបានពន្យារពេលបំពេញបេសកកម្មក្នុង សង្គ្រាមអាហ្វហ្គានីស្ថាន ហើយបន្ថែម ទាហានច្រើនថែមទៀត។ ទន្ទឹមនឹងនោះ លោកក៏បានចាប់ ផ្ដើមលូកដៃជ្រៀតជ្រែកដោយយោធានៅក្នុងសង្គ្រាមលីប៊ីដែល បានចាប់ផ្ដើមនៅថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១១។ នោះមិនមែន ជារឿងចៃដន្យ ដែលអាមេរិកបញ្ជូនទាហាន របស់ខ្លួនចូលរួមដោះស្រាយទៅលើបញ្ហាអន្ដរជាតិនោះឡើយ។

កម្លាំងយោធា៖ មូលហេតុដែល អាមេរិកបន្ដធ្វើសង្គ្រាមដោយសារតែកម្លាំងទាហាន ដ៏ធំធេងរបស់ខ្លួន ពិសេសពេលប្រឈមជាមួយប្រទេសតូចតាចដូចជាលីប៊ីនោះ។ ប្រសិនបើជាអ្នកដែលមានយន្ដហោះចម្បាំងរាប់រយគ្រឿង កាំជ្រួចមីស៊ីល បញ្ជាកាំជ្រួចមីស៊ីលឆ្លងទ្វីបគឺពិភពលោកទាំងមូលសុទ្ធសឹងតែជាគោលដៅក្នុងការជ្រើសរើស របស់អ្នក។ ហេតុដូច្នេះពេល ដែលមាន កន្លែងណាមួយមានបញ្ហា ពិសេស មានការប៉ះទង្គិចគ្នាអាមេរិកពិបាកនឹងទប់ស្កាត់ អារម្មណ៍របស់ខ្លួនណាស់គឺត្រូវតែធ្វើអ្វីមួយទៅលើប្រទេសទាំងនោះ។

បណ្ដាមេដឹកនាំរបស់អាមេរិកពិបាកក្នុងការប្រឆាំងដូចអត្ថន័យក្នុងបទចម្រៀងមួយបានបញ្ជាក់ថា “ប្រសិនមានរឿងអ្វីមួយមិនល្អកើតឡើងដល់ពលរដ្ឋស្លូតត្រង់គ្មាន ទោសកំហុស សូមគោរពលោកប្រធានា ធិបតីធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីចុចកុងតាក់បញ្ឈប់វា។ ទោះបីត្រូវចំណាយប្រាក់រាប់រយលាន ឬក៏រាប់ពាន់លានដុល្លារឬត្រូវជំពាក់ បំណុល គេបន្ថែមទៀតក្តី ប៉ុន្ដែប្រសិនបើលោកមិនបញ្ជូនទាហានទៅកាន់ទីនោះ មតិអន្ដរជាតិនឹងថ្កោលទោស។ ប៉ុន្ដែបើ យើងធ្វើយើង មិនចាំបាច់ត្រូវខ្លាចការប្រឆាំងណាមួយឡើយ ដោយសារតែរាល់អ្នកអាក្រក់ណា មួយតែងតែមានសភាពទន់ ខ្សោយ។ ប្រសិនបើលោកមិនចុចកុងតាក់ មនុស្ស គ្មានកំហុសជាច្រើនត្រូវស្លាប់ ការជ្រើសរើសស្ថិតនៅលើលោកប្រធានាធិបតី”។

ហេតុដូច្នេះប្រធានាធិបតីអាមេរិកដែលគ្រប់គ្រងអំណាចដូចលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ទោះបីស្រឡាញ់សន្ដិភាពក៏ត្រូវតែបង្ហាញឥទ្ធិពលរបស់អាមេរិកទៅលើពិភពលោកទាំងមូលដែរ។ ក្រុមអ្នកវិភាគយល់ឃើញ ថា តម្លៃ របស់អាមេរិកមិនមែននៅត្រង់ សេដ្ឋកិច្ចទី១ លើពិភពលោកនោះឡើយគឺនៅត្រង់ចំណុចឥទ្ធិពលយោធា សិទ្ធិ អំណាចក្រោមការគ្រប់ គ្រងរបស់ប្រធានា ធិបតី។

អាមេរិកគ្មានសត្រូវណាមួយគ្រោះ ថ្នាក់៖ អាមេរិកមានសុវត្ថិភាពក្រោយ ពេលសង្គ្រាមត្រជាក់ ហើយអាមេរិកមិន មានការព្រួយបារម្ភភ័យខ្លាចរាល់កម្លាំងណាមួយឡើយនៅលើពិភពលោក គ្មាន សត្រូវណាដែលមានកម្លាំងប្រហាក់ប្រហែលដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយអាមេរិកនោះឡើយ។

អាមេរិកបង្ហាញការព្រួយបារម្ភពីការ វាយប្រហារភេរវកម្មតាមរយៈការថ្លែងសុន្ទរ កថារបស់អតីតប្រធានាធិបតី ប៊ូស ក្រោយព្រឹត្ដិការណ៍វាយប្រហារភេរវកម្ម ១១ កញ្ញា គឺបានអំពាវនាវដល់សហគមន៍អន្ដរជាតិទាំងមូលឱ្យរួមគ្នាផ្ដោតទៅលើសង្គ្រាម ប្រឆាំងភេរវកម្ម ប៉ុន្ដែភេរវកម្មជាបញ្ហាដែលអាមេរិកបានបំផ្លោងហួសហេតុ។ អ្នកវិភាគ នយោបាយជាច្រើនចាត់ទុកថា នោះជាលេសដើម្បីអាមេរិកជ្រៀតជ្រែកដោយយោធានៅតំបន់ជាច្រើនលើពិភពលោក ពិសេសនៅក្នុងប្រទេសអុីរ៉ាក់ និងអាហ្វហ្គា នីស្ថាន។ មូលហេតុមួយផ្សេងទៀតអាមេរិកមានគោលនយោបាយល្អប្រសើរក្នុងការ ទប់ស្កាត់បណ្ដាប្រទេសដែលប្រឆាំងជា មួយខ្លួន។

ទាំងនោះហើយជាមូលដ្ឋានដែលធ្វើឱ្យអាមេរិកទទួលបានផលប្រយោជន៍មហា សាលនៅក្នុងសង្គ្រាមលោកទាំងពីរលើក។ ជាមួយនឹងទីតាំងនិងគោលនយោ បាយល្អ ប្រសើរបានអនុញ្ញាតឱ្យអាមេរិក អនុវត្ដនូវគម្រោងទាំងឡាយដែលត្រូវ ចំណាយពេល វេលានិងទ្រព្យសម្បត្ដិដូចជាសង្គ្រាមបច្ចុប្បន្ន នៅលីប៊ីទោះបីមិននាំមកនូវផលប្រយោជន៍ ដល់អាមេរិក ប៉ុន្ដែវាមានឥទ្ធិពលយ៉ាងធំធេងដល់គោលនយោបាយយោធារបស់ អាមេរិកដែលជាមហា អំណាចទី១នៅលើពិភពលោក៕

ប្រែសម្រួល៖ ម៉ែវ សាធី