អនុត្តរភាពនៃប្រាក់ដុល្លាររហូតមកដល់ពេលនេះនៅតែមិនអាចប្រកែកបានទាំងនៅក្នុងកញ្ចប់រូបិយប័ណ្ណអន្តរជាតិ (SDR) និងនៅក្នុងប្រតិបត្តិការជាសកល តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃរូបិយប័ណ្ណគឺរង្គោះរង្គើ។ និន្នាការនៃ “ដកប្រាក់ដុល្លារ” បានចាប់ផ្តើម។

ប្រាក់ដុល្លារត្រូវបានប្រើក្នុងការទូទាត់ភាគច្រើន ប្រតិបត្តិការប្តូរប្រាក់បរទេស និងទ្រព្យសម្បត្តិបម្រុង។ វាមិនមែនជាការបំផ្លើសទេក្នុងការមើលឃើញធនាគារកណ្តាលអាមេរិក (FED) ជាធនាគារកណ្តាលនៃពិភពលោក។ គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុរបស់ Fed មានផលប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងទៅលើវដ្តគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុសកល ហើយការប្រែប្រួលអត្រាការប្រាក់បង្កើតឱ្យមានការកើនឡើង ឬធ្លាក់ចុះឥទ្ធិពលលើសាច់ប្រាក់ដុល្លារសកល។ នៅឆ្នាំ២០២២ ប្រាក់ដុល្លារកំពុងកើនឡើង បង្កើតកំណត់ត្រាក្នុងរយៈពេល ២០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ខណៈដែលរូបិយប័ណ្ណផ្សេងទៀតជាច្រើនដូចជា ប្រាក់អឺរ៉ូ ប្រាក់យ៉េនជប៉ុនជាដើម ធ្លាក់ចុះ។
ធនាគារសម្រាប់ការតាំងទីលំនៅអន្តរជាតិ (BIS) បានប្រកាសទិន្នន័យដែលបង្ហាញថា ដុល្លារអាមេរិកមាន 40.4% នៃការទូទាត់អន្តរជាតិ 88.3% នៃប្រតិបត្តិការប្តូរប្រាក់បរទេស 45.1% នៃសញ្ញាប័ណ្ណអន្តរជាតិ 41.73%នៃកញ្ចប់រូបិយប័ណ្ណអន្តរជាតិ (SDR) និង 59.23% នៃរូបិយប័ណ្ណបរទេសសកល។ ទុនបម្រុងប្តូរប្រាក់ដែលបានប៉ាន់ប្រមាណថាមានចំនួន ៧ពាន់ពាន់លានដុល្លារ។
ការប្រែប្រួលតាមវដ្តនៃប្រាក់ដុល្លារបាននាំឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងទីផ្សារអត្រាប្តូរប្រាក់សកល ហើយក្នុងទិសដៅផ្ទុយនេះក៏បានរំខានដល់ប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ និងម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសដែលនាំឱ្យមានហានិភ័យនៃវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុជាញឹកញាប់។
ប្រវត្តិសាស្រ្តបង្ហាញថា វដ្តប្រាក់ដុល្លារដ៏រឹងមាំ ជារឿយៗស្របគ្នានឹងការបំប្លែងប្រាក់ដុល្លារ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មិនដូចអ្វីដែលបានកើតឡើងកាលពីអតីតកាលទេ វដ្តបច្ចុប្បន្នមិនត្រូវបានអមដោយដំណើរការនេះទេ ប៉ុន្តែផ្ទុយមកវិញគឺជាដំណាក់កាលនៃការដកប្រាក់ដុល្លារ។
ការរំលោភបំពានលើការដាក់ទណ្ឌកម្មផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុមានច្រើនឬតិច ហើយនឹងបន្តធ្វើឱ្យភាពជឿជាក់នៃប្រាក់ដុល្លារធ្លាក់ចុះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលជាមូលហេតុឫសគល់នៃដំណើរការដកប្រាក់ដុល្លារ។ ជាការណ៍ពិតណាស់ និន្នាការនេះត្រូវបានចាប់ផ្តើមឡើងវិញជាយូរណាស់មកហើយ ប៉ុន្តែការវិវឌ្ឍជាច្រើនក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃការរីករាលដាលនៃ COVID-19 វិបត្តិរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន ជម្លោះរវាងរុស្ស៊ីនឹងលោកខាងលិច ការប្រកួតប្រជែងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ចិនជាដើម ជាការពង្រឹងការលើកទឹកចិត្តដើម្បីផ្លាស់ចេញឆ្ងាយពីប្រព័ន្ធទូទាត់ប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក, លក់ចេញប័ណ្ណរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិក សូម្បីតែទំនោរក្នុងការបម្រុងទុកមាសនិងកំណត់ការទូទាត់ជាដុល្លារ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រព័ន្ធទូទាត់ពាណិជ្ជកម្មសកលជាច្រើនដើម្បីជំនួសកន្លែងដែលគ្រប់គ្រងដោយ USD កំពុងទទួលបានរូបរាងជាបណ្តើរៗ។ និន្នាការឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធទូទាត់ឯករាជ្យ ដែលមានបំណងបង្កើតជម្រើសក្រៅពីអ្វីដែលទទួលបានដោយសហរដ្ឋអាមេរិក មានសន្ទុះយ៉ាងសំខាន់ពីប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចកំពុងរីកចម្រើន ឬអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើន។ ជាឧទាហរណ៍ ក្នុងឆ្នាំ 2019 ចក្រភពអង់គ្លេស បារាំង និងអាល្លឺម៉ង់ បានបង្កើតឧបករណ៍ដើម្បីគាំទ្រដល់ការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្ម (INSTEX) ដែលត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីជួយសម្រួលដល់ប្រតិបត្តិការដែលមិនប្រើប្រាស់ប្រាក់ដុល្លារ និងមិនត្រូវការទំនាក់ទំនងតាមរយៈ SWIFT ដោយហេតុនេះជៀសវាងការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ដូចគ្នានឹងអ៊ីរ៉ង់ដែរ ប្រទេសឥណ្ឌាក៏បានបង្កើតយន្តការទូទាត់ប្រាក់រូពីសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ដើម្បីកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក។
ប្រព័ន្ធទូទាត់ប្រាក់ MIR ថ្មីរបស់រុស្ស៊ី ដែលជាជម្រើសជំនួស SWIFT និង MasterCard បានបោះជំហានទៅមុខយ៉ាងសំខាន់។ នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2022 រុស្ស៊ីបានសម្រេចចិត្តមួយជំហានទៀត ហើយបានអំពាវនាវដល់រដ្ឋសមាជិកទាំងអស់ផ្លាស់ប្តូរមកប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួនវិញ៕​

រូប​ថត​ :​ Reuters