តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) នឹងបើកសវនាការនៅថ្ងៃទី 11 ខែមករា បន្ទាប់ពីមានពាក្យបណ្តឹងពីប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងថា សង្រ្គាមរបស់អុីស្រាអែលជាមួយក្រុមហាម៉ាស់ គឺជាការប្រល័យពូជសាសន៍ប្រឆាំងនឹងប៉ាឡេស្ទីន ដែលជាការអះអាងដែលអុីស្រាអែលបានបដិសេធយ៉ាងខ្លាំង។
អាហ្រ្វិកខាងត្បូងដំបូងបានស្នើឱ្យ ICJ បញ្ជាឱ្យបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ចំពោះការវាយលុកយោធារបស់អុីស្រាអែលនៅតំបន់ហ្គាហ្សាស្ទ្រីប។
ទោះបីជារឿយៗប្រទេសខ្លះបានចាត់ទុកអង្គការសហប្រជាជាតិនិងតុលាការអន្តរជាតិថាអយុត្តិធម៌ និងលម្អៀងក៏ដោយ ក៏អុីស្រាអែលបានបញ្ជូនក្រុមអ្នកច្បាប់ដ៏មានឥទ្ធិពលមួយ ដើម្បីការពារប្រតិបត្តិការយោធារបស់ខ្លួន ដែលបានចាប់ផ្តើមបន្ទាប់ពីការវាយប្រហារកាលពីថ្ងៃទី 11 ខែកញ្ញា ឆ្នាំ2023 ដោយក្រុមហាម៉ាស់។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ បន្ទាប់ពីបណ្តឹងនេះត្រូវបានប្តឹងកាលពីចុងឆ្នាំមុន សេវាការទូតរបស់អាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីនបានអំពាវនាវដល់តុលាការឱ្យ “ធ្វើសកម្មភាពភ្លាមៗដើម្បីការពារប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន និងបានអំពាវនាវឱ្យអុីស្រាអែល
បញ្ឈប់ការវាយប្រហារដោយហិង្សារបស់ខ្លួនលើប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ដើម្បីធានាបាននូវដំណោះស្រាយស្របតាមច្បាប់គោលបំណង។
រយៈពេលពីរថ្ងៃនៃសវនាការបឋមនឹងចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងមេធាវីរបស់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងដែលពន្យល់ពីមូលហេតុដែលប្រទេសនេះចោទប្រកាន់អុីស្រាអែលពី “អំពើប្រល័យពូជសាសន៍” នៅក្នុងសង្គ្រាមនៅហ្គាហ្សា ហើយហេតុអ្វីបានជាពួកគេបានអំពាវនាវឱ្យតុលាការចេញការផ្អាកជាបណ្តោះអាសន្នចំពោះសកម្មភាពយោធារបស់អូិស្រាអែល។ . វាអាចចំណាយពេលច្រើនសប្តាហ៍ដើម្បីសម្រេចបានការសម្រេចចិត្តចុងក្រោយ។
យោងតាមអាជ្ញាធរសុខាភិបាលនៅតំបន់ហ្គាហ្សា ការវាយប្រហាររបស់អុីស្រាអែលបានសម្លាប់ជនជាតិប៉ាឡេស្ទីនជាង 23.200 នាក់ ដែលក្នុងនោះប្រហែល 2/3 ជាស្ត្រីនិងកុមារ។
នៅក្នុងការវាយប្រហារកាលពីថ្ងៃទី 7 ខែតុលា ឆ្នាំ 2023 ក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធហាម៉ាស់បានវាយលុកសហគមន៍ជាច្រើនក្នុងប្រទេសអុីស្រាអែល ហើយបានសម្លាប់មនុស្សប្រហែល 1.200 នាក់ ដែលភាគច្រើនជាជនស៊ីវិល។
តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិដែលដោះស្រាយជម្លោះរវាងប្រទេសនានាមិនដែលវិនិច្ឆ័យប្រទេសដែលទទួលខុសត្រូវចំពោះអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ឡើយ។ លើកចុងក្រោយដែលតុលាការនេះបានធ្វើការសម្រេចចិត្តស្រដៀងគ្នានេះគឺនៅឆ្នាំ 2007 នៅពេលដែលវាបានសម្រេចថា ប្រទេសស៊ែប៊ី “បានរំលោភលើកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងការទប់ស្កាត់អំពើប្រល័យពូជសាសន៍” នៅក្នុងការសម្លាប់រង្គាលក្នុងខែកក្កដាឆ្នាំ 1995 ដោយកងកម្លាំងស៊ែប៊ីរបស់បូស្នៀប្រឆាំងនឹងបុរសនិងក្មេងប្រុសមូស្លីមជាង 8.000 នាក់នៅក្នុងរង្វង់បូស្នៀនៃ Srebrenica ។
នៅក្នុងឯកសារលម្អិត 84 ទំព័រដែលចាប់ផ្តើមករណីនេះ អាហ្រ្វិកខាងត្បូងបានប្រកែកថា សកម្មភាពរបស់អុីស្រាអែលបង្ហាញពីចេតនានោះ៕ ដោយធីរីណា
រូបថត: AP
