ពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ 2024 បន្តមើលឃើញពីការប្រែប្រួលជាច្រើន ការកើនឡើងហានិភ័យភូមិសាស្ត្រនយោបាយ គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិ និងជម្លោះជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងចំណុចក្តៅជាច្រើន ដែលបានក្លាយជាឧបសគ្គដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ តួលេខបង្ហាញថាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកទាំងមូលបានបង្ហាញពីភាពធន់គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ ហើយមានសញ្ញា សុទិដ្ឋិនិយម ជាច្រើន។

វាអាចត្រូវបានគេមើលឃើញថាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅឆ្នាំ 2024 បានទទួលរងនូវហានិភ័យជាច្រើនដោយសារតែជម្លោះភូមិសាស្ត្រនយោបាយអូសបន្លាយក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន មជ្ឈិមបូព៌ា…; អស្ថិរភាពនយោបាយក្នុងបណ្តាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំៗមួយចំនួនដូចជា អាល្លឺម៉ង់ បារាំង កូរ៉េខាងត្បូង…; ក្រុមស្តាំនិយម និងបក្សពួកនិយមបានកើនឡើងបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតសភានៅអឺរ៉ុប និងប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុង “ទ្វីបចាស់”; ការត្រលប់មកវិញរបស់មហាសេដ្ឋី Donald Trump និងគោលនយោបាយ “America First” បន្ទាប់ពីការប្រណាំងដើម្បីឈ្នះសេតវិមាននៅសហរដ្ឋអាមេរិកដែលនាំឱ្យមានហានិភ័យនៃសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មថ្មីមួយ … វាក៏មាននិន្នាការនៃការបែងចែកទីផ្សារពិភពលោកនិងបច្ចេកវិទ្យាផងដែរ។ កាន់តែមានភស្តុតាង បង្ហាញដោយការពង្រីកប្លុក BRICS និងទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ធ្វើឱ្យកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិចុះខ្សោយ ក៏ដូចជាប្រសិទ្ធភាពនៃខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ពិភពលោក។ ការអភិវឌ្ឍន៍ទាំងនេះ បង្កបញ្ហាប្រឈមថ្មីសម្រាប់ស្ថិរភាព និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។
របាយការណ៍ប្រចាំខែធ្នូរបស់អង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងអភិវឌ្ឍន៍ (OECD) បានព្យាករណ៍ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅឆ្នាំនេះនឹងឈានដល់អត្រា 3.1% ទាបជាងឆ្នាំមុនបន្តិច។ យោងតាមរបាយការណ៍នេះ អត្រាអតិផរណានៅតែបន្តរក្សាការធ្លាក់ចុះ ពោលគឺធ្លាក់ចុះមកត្រឹម 4.6% ហើយនឹងត្រលប់ទៅ 3.5% នៅឆ្នាំ 2025។ នៅខាងក្រៅសហរដ្ឋអាមេរិក ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអតិផរណាគឺលែងមាន “ក្តៅ” នៅក្នុងពាក់កណ្តាលនៃសេដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ ជិត 60% នៃសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារកំពុងរីកចម្រើន។ យោងតាមអ្នកវិភាគ ការកែសម្រួលគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ ការផ្គត់ផ្គង់ទំនិញប្រសើរជាងមុន បើធៀបនឹងរយៈពេលក្រោយជំងឺរាតត្បាត និងតម្លៃថាមពលទាប កំពុងជួយប្រទេសជាច្រើនទទួលបានជោគជ័យក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគេក្នុងការទប់ស្កាត់អតិផរណា។
ទោះបីជាទីផ្សារការងារមិនទាន់បានឃើញរលកជ្រើសរើសធំក៏ដោយ អត្រាគ្មានការងារធ្វើគឺស្ថិតក្នុងកម្រិតដែលអាចទទួលយកបាន។ នៅឆ្នាំ 2024 ការផ្គត់ផ្គង់កម្លាំងពលកម្មនៅក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ និងសេដ្ឋកិច្ចកំពុងរីកចម្រើននឹងមានភាពប្រសើរឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ទោះបីជាកង្វះខាតនឹងនៅតែប៉ះពាល់ដល់វិស័យជាច្រើននៃសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសផ្នែកសុខភាព ការថែទាំ និងបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន។ កំណើនប្រាក់ឈ្នួលថេរ និងអតិផរណាដែលធ្លាក់ចុះបានធ្វើឱ្យប្រាក់ចំណូលគ្រួសារកើនឡើង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ OECD កត់សម្គាល់ថា កំណើននៃការចំណាយលើការប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសជាច្រើននៅតែមានកម្រិតទាប ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីទំនុកចិត្តអ្នកប្រើប្រាស់ខ្សោយ។ ការកើនឡើងនៃបំណុលសាធារណៈ និងឱនភាពថវិកាតាមវដ្តនៅតែជា “ខ្មោច” លងបន្លាចប្រទេសជាច្រើនក្នុងឆ្នាំ 2024 ពីព្រោះស្ថានភាពនេះធ្វើឱ្យការចំណាយរបស់រដ្ឋាភិបាលកាន់តែលំបាក ដោយកាត់បន្ថយការវិនិយោគសាធារណៈនៅក្នុងកម្មវិធីសុខុមាលភាពសង្គម សន្តិសុខ និងការពារជាតិ អាកាសធាតុ និងការអភិវឌ្ឍន៍។ ការកើនឡើងនៃភាពតានតឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខស្បៀង និងថាមពល ដោយហេតុនេះជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។
សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅឆ្នាំ 2024 ក៏មើលឃើញពីចក្ខុវិស័យកំណើនខុសគ្នាខ្លាំងរវាងតំបន់ និងសេដ្ឋកិច្ច។ កំណើន GDP របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាសេដ្ឋកិច្ចលេខមួយរបស់ពិភពលោក ត្រូវបានគេព្យាករណ៍ថានឹងឈានដល់ 2.8% ។ នៅតំបន់ចាយប្រាក់អឺរ៉ូ ការស្ទុះងើបឡើងវិញនៃប្រាក់ចំណូលគ្រួសារ ទីផ្សារការងារមានស្ថិរភាព និងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុធូររលុង បន្ទាប់ពីជំងឺរាតត្បាត COVID-19 គឺជាកត្តាសំខាន់ដែលរួមចំណែកដល់កំណើន។ កំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបនៅក្នុងតំបន់អឺរ៉ូត្រូវបានគេព្យាករណ៍ថានឹងឈានដល់ 1.3% នៅឆ្នាំនេះ និង 1.5% ក្នុងឆ្នាំ 2025។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសចិនត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងធ្លាក់ចុះ ហើយឈានដល់ត្រឹមតែ 4.7% នៅឆ្នាំនេះ។ ជាការតបស្នងវិញ សេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌាមានសន្ទុះកំណើនខ្លាំង (ប៉ាន់ស្មានពី 5.4% – 5.8%) រួមជាមួយនឹងតំបន់ដូចជាអាមេរិកឡាទីន និងអាហ្វ្រិកខាងជើង៕

រូបថត​: TTXVN