ក្រុមចារកិច្ចអាមេរិក បានប្រកាសថា មាន១៣ប្រទេសធំៗ បានត្រៀមលក្ខណទិញមីស៊ីលការពារ S-400ពីរុស្ស៊ីដោយមិនខ្លាចការដាក់ទណ្ឌកម្មពីអាមេរិក ។ ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងនោះ មានប្រទេសដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក ផងដែរ ដូចជា អាលហ្ស៊ឺរី អេហ្សីប អីរ៉ាក់ ម៉ារ៉ុក កាតា សាឌីអារ៉ាប៊ី ជាដើម។ ប្រទេសទាំងនោះមានបំណងទិញ មីស៊ីលពីរុស្ស៊ីជាជាងទិញពីអាមេរិក បើទោះបីមានការប្រមានពីទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនថានឹង ដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើប្រទេសណាទិញអាវុធពីរុស្ស៊ី។ បណ្តាញទូរទស្ស CNBC បានផ្សាយថា បណ្តាប្រទេស ដូចជា កាតា សាឌីអារ៉ាប៊ី អេហ្សីប …ស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលនៃការពិភាក្សាទិញមីស៊ីលដ៏ទំនើប ពីទីក្រុងមូស្កូ ។រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនសង្ឃឹមថា ប្រទេសទាំងនោះនឹងកែប្រែចិត្ត បោះបង់គម្រោងទិញអាវុធ របស់រុស្ស៊ី ។ ប៉ុន្តែប្រទេសទាំងនោះ មិនខ្វល់ពីការដាក់សម្ពាធ ចំណែករុស្ស៊ីវិញបានត្រៀមលក់អាវុធ ឲ្យតែមានអតិថជនទិញ ។ ប្រព័ន្ធមីស៊ីល S-400 ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាមានសម្ថភាពខ្លាំងជាងមីស៊ីលការពាររបស់អាមេរិក THAAD ។ កាលពីខែកញ្ញាកន្លងមកទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានអនុម័តដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើប្រទេសចិនដែលបានទិញអាវុធពីរុស្ស៊ី ក្នុងនោះមានយន្តហោះចម្បាំង ទំនើបបំផុត Su-35 និងសម្ភារៈយើធាជាច្រើនទៀត ព្រមទាំងមីស៊ីលS-400ផងដែរ ។ ក្រៅពីចិន ឥណ្ឌា និងតួកគី ក៏បានកាម៉ងទីញមីស៊ីលការពារពីរុស្ស៊ី ផងដែរ ។ អ្វីដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុតនោះ គឺអតិថិជនសំខាន់របស់អាមេរិក គឺសាឌីអារ៉ាប៊ីក៏បានចូលរួមទិញមីស៊ីលការពារ S-400 ធ្វើឲ្យអាមេរិក កាន់តែខឹងសម្បាយ៉ាងខ្លាំង ។ អឺរ៉ុបមិនខ្វល់ពីការប្រមានរបស់អាមេរិក ដោយបន្តរកស៊ីជាមួយអុីរ៉ង
កាលពីថ្ងៃទី១៥ខែវិច្ឆិកា តំណាងពិសេសរបស់អាមេរិក ទទួលបន្ទុក បញ្ហាអីរ៉ង លោក Brian Hook បានប្រមានថា បណ្តាក្រុមហ៊ុន ធំៗនៅអឺរ៉ុប កំពុងតែចូលរួម ដើម្បីការពារពាណិជ្ឌកម្ម ជាមួយអីរ៉ង ហើយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះអាចប្រឈមនិងការដាក់ទណ្ឌកម្មពីអាមេរិក។ លោកBrian Hook បញ្ចាក់ថា រាល់ក្រុមហ៊ុនធំៗនៅអឺរ៉ុប តែងតែជ្រើសរើសទីផ្សា អាមេរិក ច្រើនជាងអុីរ៉ង់ ។ ចំណែកបណ្តាក្រុមហ៊ុន នៅអឺរ៉ុប កំពុងតែងាក់ទៅរកទីផ្សាផ្សេងក្រៅពីអាមេរិក ក្រោយពេល ប្រធានាធិបតីអាមេរិក តម្លើងពន្ធមិនលើកលេង ដល់ប្រទេសជាសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុប ។ កន្លងមកថ្មីៗ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថ បារាំង លោក Bruno Le Maire បានប្រកាសថា អឺរ៉ុប កំពុងតែបង្កើតក្រុមហ៊ុន ដើម្បីបម្រើការសេវាកម្ម ក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្មជាមួយអីរ៉ង ។ ទាំងនោះជាផ្នែកមួយនៃគម្រោង«អធិបតេយ្យភាពសេដ្ឋកិច្ច»របស់អឺរ៉ុប ដោយមានគោលដៅធ្វើឲ្យ ប្រាក់ អឺរ៉ុប មានកម្លាំងខ្លាំងនិងចរាចរណ៍នៅលើទីផ្សាអន្តរជាតិ ប្រជេងជាមួយប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក ។ កន្លងមក ប្រធានាធិបតីអុីរ៉ង់ហាសាន រ៉ូហានីក៏បាន បញ្ជាក់ច្បាស់ៗតបនឹងអាមេរិកថា អុីរ៉ង់នឹងបន្តនាំប្រេងចេញដោយមិនខ្វាយខ្វល់ពីទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិកទេ។ គួររម្លឹកថា ទណ្ឌកម្មអាមេរិកដាក់លើអុីរ៉ង់ជាថ្មីពេលនេះបានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកដូណាល់ ត្រាំបានប្រកាសដកអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់កាលពីខែឧសភាកន្លងទៅ។
« អាមេរិកចង់កាត់បន្ថយការលក់ប្រេងរបស់អ៊ីរ៉ង់ តែយើងនឹងបន្តលក់ប្រេងរបស់យើង » នេះជាប្រតិកម្មខ្លាំងៗរបស់លោកហាសាន រ៉ូហានីតបនឹងទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិកនៅតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ជាតិ។ ចំណែកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអ៊ីរ៉ង់លោកបារ៉ាម កាសេមីក៏បានបញ្ចេញប្រតិកម្មក្នុងថ្ងៃនេះដែរ តែបានលើកឡើងពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរដែលអ៊ីរ៉ង់ និងសហគមន៍អន្តរជាតិបានចុះហត្ថលេខាក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៥ ក្នុងនោះក៏មានភាគីអាមេរិកក្នុងជំនាន់លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ាម្នាក់ដែរ។
លោកកាសេមីចង់បញ្ជាក់ថា ទោះបីជាអាមេរិកក្នុងជំនាន់លោកដូណាល់ ត្រាំបានដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនោះក៏ដោយ ក៏នៅសល់ក្រុមប្រទេសហត្ថលេខីផ្សេងទៀត រួមមានអាល្លឺម៉ង់ បារាំង អង់គ្លេស រុស្ស៊ី និងចិនដែលអ៊ីរ៉ង់កំពុងបន្តមានទំនាក់ទំនងជាអចិន្ត្រៃយ៍។ ជាមួយនឹងក្រុមប្រទេសហត្ថលេខីនៅអឺរ៉ុប ទីក្រុងតេហេរ៉ង់ចង់បង្កើតនូវយន្តការណ៍មួយដែលអនុញ្ញាតឲ្យអ៊ីរ៉ង់អាចបន្តធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយ។ តែលោកកាសេមីបានទទួលស្គាល់ថា ការបង្កើតឲ្យមានយន្តការណ៍មួយនេះនឹងត្រូវប្រើពេលយូរ។
សូមជម្រាបថា ការដែលអាមេរិករបស់លោកដូណាល់ ត្រាំបានដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរឆ្នាំ ២០១៥ និងដាក់ទណ្ឌកម្មជាថ្មីលើអុីរ៉ង់ដើម្បីសង្កត់ ក អុីរ៉ង់ឲ្យឈប់គាំទ្រពួកឈីអ៊ីតនៅក្នុងជម្លោះនៃតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា បញ្ឈប់ការអភិវឌ្ឍលើកម្មវិធីថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ និងកម្មវិធីគ្រាប់មីស៊ីលបាលីស្ទិក។ តែបញ្ហានៅត្រង់ថា ក្រុមប្រទេសហត្ថលេខីផ្សេងមិនយល់ឃើញដូចលោកត្រាំ និងបានបញ្ជាក់ពីការមិនដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនោះទេ។
គួររម្លឹកថានៅដើមឆ្នាំ ២០១៦ ពោលក្រោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអុីរ៉ង់ ឆ្នាំ ២០១៥ សហគមន៍អន្តរជាតិបានលើកទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចមួយភាគធំចេញពីអុីរ៉ង់។ចំណែកអុីរ៉ង់ក៏បានយល់ព្រមកាត់បន្ថយកម្មវីធីចម្រើនធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមរបស់ខ្លួនដែរ។ ជាមួយនឹងការលើកទណ្ឌកម្មកាលណោះបានអនុញ្ញាតឲ្យអុីរ៉ង់ក្នុងនាមជាប្រទេសនាំប្រេងចេញទី៣ ក្នុងលោកអាចបង្កើនផលិតកម្មប្រេងរបស់ខ្លួនមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ តែគេនៅមិនទាន់ដឹងថា តើការដែលអាមេរិកបានត្រឡប់ទៅដាក់ទណ្ឌកម្មឡើងវិញលើអុីរ៉ង់ជាលក្ខណៈឯកតោភាគីពេលនេះនឹងអាចជះផលវិបាកអ្វីខ្លះដល់អុីរ៉ង់ និងដល់ពិភពលោកទេ៕
