ភ្នំពេញ៖ រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត ភក្ត្រា នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ បានថ្លែងថា, រនាលពណ៌ មានឈ្មោះជាភាសាអង់គ្លេស Painted Stork និងឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្ត Mycteria leucocephala។ រនាលពណ៌ ជាប្រភេទជិតទទួលរងការគំរាមកំហែងលើពិភពលោក ក្នុងបញ្ជីក្រហមរបស់ IUCN ហើយប្រភេទនេះមានវត្តមាននៅប្រទេសនេប៉ាល់ ឥណ្ឌា បងក្លាដេស ស្រីលង្កា ចិន មីយ៉ាន់ម៉ា ថៃឡាវ វៀតណាម និងកម្ពុជាយើង។ វាមានប្រវែងខ្លួន៩៣-១០២ស.ម ខ្លួនពណ៌ស ស្លាបទី១ និងទី២ពណ៌ខ្មៅ ចុងខ្នងពណ៌ផ្កាឈូក វ័ណ្ឌខ្មៅលើដើមទ្រូង ចំពុះធំវែងលឿងកោងខុបចុះបន្តិច។
លោកបញ្ជាក់ថា, ពេលបន្តពូជ៖ ស្បែកក្បាលឡើងក្រហម ចំពុះពណ៌លឿង។ ទីជម្រក៖ ភាគច្រើននៅតាមតំបន់ដីសើមដូចជា តំបន់ព្រៃលិចទឹក ទំនាបលិចទឹក តំបន់វាលភក និងតំបន់ឆ្នេរជាដើម ហើយមានបនា្ទយពងកូនតែមួយគត់នៅ កម្ពុជា គឺនៅតំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់ ដែលជាតំបន់ស្នូល នៃឋបនីយជីវមណ្ឌលបឹងទន្លេសាប ហើយក៏ជាបន្ទាយពងកូនធំជាងគេបំផុតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ជីវសាស្ត្រ៖ វាចូលចិត្ត បន្តពូជ រស់នៅ និងរកចំណីជាហ្វូងៗរួមគ្នា។
លោកលើឡើងថា, របាយ៖ មានវត្តមានពេញមួយឆាំ។
រដូវបន្តពូជ៖ ចាប់ពីខែ វិច្ជិកា ដល់ ខែឧសភា ពងចំនួនពី២-៥។ បន្ទាប់ពីបន្តពូជពងកូននៅតំបន់បឹងទន្លេសាប ប្រភេទនេះផ្លាស់ទីទៅកាន់តំបន់ដីសើមផ្សេងៗទៀតក្នុងប្រទេស និងប្រទេសជិតខាង ដើម្បីរកចំណី។
កត្តាគំរាមកំហែងសំខាន់ៗទៅលើប្រភេទនេះគឺ៖ ការប្រមាញ់ និងប្រមូលពងកូនពីកន្លែងបន្តពូជ ការបាត់បង់ទីជម្រក និងការរំខានដោយសកម្មភាពមនុស្ស។
ប្រភេទរនាលពណ៌ត្រូវបានការពារយ៉ាងតឹងរឹងដោយ មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សក្រសួងបរិស្ថាន ជាពិសេសកន្លែងបន្តពូជពងកូន នៅតំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់ដែលជាតំបន់ការពារធម្មជាតិ ហើយក៏បានអនុវត្តកម្មវិធីពិនិត្យ អង្កេតតាមដានពីបម្រែបម្រួលចំនួនរបស់ប្រភេទនេះផងដែរ ដែលបច្ចុប្បន្នមានចំនួនសរុប២៥០០គូ ដែលចំនួននេះស្មើ២០% នៃចំនួនសរុបនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងស្មើ១២% នៃចំនួសរុបលើពិភពលោក៕
ដោយ, សិលា