ភ្នំពេញ ៖ កម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកនៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) នៅថ្ងៃទី ១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០០៤។ ក្នុងដំណើរការចូលជាសមាជិកនេះ កម្ពុជាបានព្រមព្រៀងធ្វើការបរិវត្តន៍តាមតម្រូវការរបស់ WTO រួមទាំងការកំណត់អត្រាពន្ធគយ (Tariff Binding) ដែលមានកម្រិតខ្ពស់បំផុត (Bound Tariff Rate) ចន្លោះពី ០% ទៅ ៣៥%។

លោកស្រី ចម និម្មល រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានប្រាប់ទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជា នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ពិសេសមួយបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមសម្ដេចបវរធិបតីហ៊ុន ម៉ាណែត នាថ្ងៃទី៣ មីនា ២០២៥ បានឲ្យដឹងថា កម្ពុជាគោរពតាមបទដ្ឋានរបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ម្ល៉ោះហើយកម្ពុជាមិនបានកំណត់យកពន្ធនាំចូលលើទំនិញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ៩៧%នោះឡើយ។ 

ជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជានិងអាមេរិក ដែលទំហំពាណិជ្ជកម្មជិត៣០០លានដុល្លារ របស់អាមេរិកបាននាំចូលមកកម្ពុជា គឺពន្ធនាំចូលលើទំនិញខ្ពស់បំផុតត្រឹមតែ២៩%ប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះស្ថិតនៅក្រោមបន្ទាត់កំណត់ខ្ពស់បំផុតរបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក៣៥%។ 

ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកដំឡើងពន្ធរហូតដល់ទៅ៤៩% ដែលការកំណត់ពន្ធនេះកម្ពុជាខ្ពស់ជាងគេ? លោកស្រី បានពន្យល់ថា ដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជាដូចជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍផ្សេងៗទៀត។ ច្បាស់ណាស់អាមេរិកមានប្រជាជនប្រមាណជា៣៤០លាននាក់ ខណៈកម្ពុជាមានប្រជាជនប្រមាណជា១៧លាននាក់ គឺសហរដ្ឋអាមេរិកបានក្លាយជាទីផ្សារស្រូបទាញផលិតផលកម្ពុជាច្រើន ខណៈកម្ពុជាបញ្ជាទិញតិច។ ការបញ្ជាទិញច្រើនសបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថាកម្ពុជាមានសមត្ថភាពខ្ពស់នៅក្នុងការផលិត ដែលទីផ្សារនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ឬសហគមន៍អឺរ៉ុបក្ដី។

សំណួរជាបន្ដសួរថាតើការដំឡើងពន្ធ៤៩% របស់អាមេរិកលើប្រទេសកម្ពុជា តើប៉ះពាល់កម្ពុជាដែរទេ? ច្បាស់ណាស់ការដំឡើងពន្ធនេះធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ ប៉ុន្ដែអ្នកប៉ះពាល់ដំបូងគេ គឺអ្នកបញ្ជាទិញ (អាមេរិក) និងអ្នកផលិត (កម្ពុជា) ។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោកស្រី ចម និម្មល រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានផ្ដល់កិច្ចសម្ភាសន៍ពិសេសជាមួយស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍ ទ.ទ.ក នៅយប់ថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៥។

លោកស្រី ចម និម្មល ពន្យល់បន្ថែមថា ធម្មតាការដំឡើងពន្ធ ធ្វើឲ្យទំនិញឡើងថ្លៃ ដូច្នេះប៉ះពាល់ដល់អ្នកបញ្ជាទិញ ដែលជាប្រជាជនអាមេរិករងប៉ះពាល់ដំបូងគេ បន្ទាប់មកលើកម្ពុជា និងអ្នកវិនិយោគលើវិស័យសំខាន់ៗដូចជាវាយណភណ្ឌ និងសំលៀកបំពាក់។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកស្រី ចម និម្មល បានអំពាវនាវដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋកុំមានការព្រួយបារម្ភ ហើយការងារនេះរាជរដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ដើម្បីដោះស្រាយ? បញ្ហាទាំងនេះ សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានដាក់ចេញនូវវិធានការជាបន្ទាន់ ឲ្យ លោកអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ដែលជាប្រធានគោលនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច ដឹកនាំកោះប្រជុំជាមួយក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ វិស័យឯកជន ដើម្បីប្រមូលធាតុចូលដាក់ជូនសម្ដេច ដើម្បីឆ្លើយតប និងការជំរុញវិស័យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ 

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ប៉ែន សុវិជាតិ បានទទួលស្គាល់ពីផលប៉ះពាល់នៃការដាក់ពន្ធ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកអះអាងថា វាមិនប៉ះខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឡើយ។ លោកថា ៖ យ៉ាងណាមិញ កម្ពុជា ក៏មិនព្រងើយកន្តើយ ចំពោះការប្រកាសពន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក ដូណាល់ ត្រាំ នេះផងដែរ។ « រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម កំពុងដុតដៃដុតជើង ដើម្បីសិក្សាអំពីបញ្ហានេះ ដោយយើងកំពុងតែពិនិត្យលើអត្រាពន្ធនីមួយៗជាក់ស្តែងទៅតាមបន្ទាត់ពន្ធ ដើម្បីឱ្យដឹងថា តើបន្ទាត់ពន្ធណា ដែលជះឥទ្ធិពលខ្លាំងជាងគេ?»។

លោក បានបញ្ជាក់ថា៖  « ការសិក្សានេះ យើងធ្វើឡើង ដើម្បីឱ្យមានទឡ្ហីករ ណ៍ច្បាស់លាស់ ក្នុងការជជែកជាមួយអាម៉េរិក ដែលជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់យើង។ កិច្ចការនេះ យើងកំពុងធ្វើការងារជាមួយស្ថាប័នភាគីពាក់ព័ន្ធ» ៕ 

ដោយ ៖ សិលា