មានសេចក្ដីដំណាលថា: កាលពីយូរណាស់មកហើយមានបងប្អូនប្រុសពីរនាក់ នៅរួមសុខទុក្ខជាមួយគ្នា ពុំដែលឃ្នើសឃ្នងអ្វីឡើយ ។ ពេលមួយបានដំណឹងថា មាន​គ្រូ​អាចារ្យ​ម្នាក់​ដែល​នៅ​ក្នុង​នគរ​ក្បែរ​នោះ ចេះ​បង្រៀន​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ផ្សេង ៗ, បុរសទាំងពីរនេះ … អាន​បន្ថែម រឿងនិទានខ្មែរ÷រឿង ដើមស្លា-ម្លូ

គ្រាន់តែឮឈ្មោះថាដើម “ភ្លៅនាង” គេនឹកឆ្ងល់ភ្លាម ចង់ដឹងប្រវត្តិដើមនេះថា តើរឿងរ៉ាវដូចម្ដេច បានជារុក្ខជាតិនេះមាននាមពីរោះម្ល៉េះ ? បើសង្កេតពីរូបភាពនៃដើមនេះវិញ គេឃើញថា មានដើ​ម​ … អាន​បន្ថែម រឿងនិទានខ្មែរ÷ រឿង ដើមភ្លៅនាង

មកដល់ពេលនេះកូនខ្មែរមួយចំនួនធំនៅមិនទាន់បានស្គាល់ពីជីវប្រវត្តិនិងស្នាព្រះហស្តដ៏មហាអស្ចារ្យរបស់មហាវិរក្សត្រខ្មែរក្នុងសម័យអង្គរគឺព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧នៅឡើយ។ ដើម្បីស្វែងយល់ប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏យូរលង់មកនេះ យើងសូមលើកយកនូវព្រះជីវប្រវត្តិព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ តាមការស្រាវជ្រាវ របស់អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តមួុយចំនួនដោយក្តីសង្ខេបខ្លះៗដូចតទៅ។ តាមការចងក្រងនិពន្ធ តាក់តែងឡើងជាកំណាព្យកាព្យឃ្លោង ដោយព្រះអគ្គមហេសី របស់ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ព្រះនាងឥន្ទ្រទេវី … អាន​បន្ថែម កូនខ្មែរគួរយល់ដឹងជីវប្រវត្តិ​របស់​ព្រះបាទ​ជ័យវរ្ម័ន​ទី៧ ព្រះមហាវិរក្សត្រខ្មែរដ៏អស្ចារ្យក្នុងសតវត្សទី១២

រលួសមាស ជាសន្ដានដើមផ្កាមួយប្រភេទ ប៉ុន្តែចម្លែកត្រង់ដើមនេះ គ្មានផ្កាទេ គេដាំយកលម្អត្រង់ស្លឹកវានោះឯង ។ ស្លឹករលួសមាស ផ្លាស់ប្ដូរបានជាបីពណ៌ក្នុងមួយឆ្នាំ គឺដំបូងពណ៌ស មាន​ … អាន​បន្ថែម រឿងនិទានខ្មែរ÷ រឿង ដើមរលួសមាស

ចាស់បុរាណខ្មែរយើង ច្រើនជឿហើយហាមប្រាមកូនចៅ មិនឲ្យដាំដើមចេកជ្វានៅជិតសំយាបផ្ទះ ព្រោះគេយល់ថា វាយីអ៊ុនដាក់ម្ចាស់ផ្ទះ ។ បានជាមានជំនឿយ៉ាងនេះ ដោយមានរឿងដំណាលដូចតទៅ ៖ ជាយូរអង្វែងណាស់មកហើយ … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷រឿង ដើមចេកជ្វា និងដើមបាយម៉ាត

តាមបុរាណបានដំណាលត ៗ មកថា កាលពីដើមឡើយ ដើមកោងកាងជាឈើមួយពួកដុះនៅតែលើភ្នំ និងជើងភ្នំ ។ ចំណែកដើមឈើទាលទាំងឡាយ ដុះនៅតែក្បែរមាត់ព្រែក មាត់ស្ទឹង … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷រឿង ដើមកោងកាង និងឈើទាល

អណ្ដើកជាសត្វរស់នៅក្នុងទឹកបឹងក៏បាន លើគោកក៏បាន ។ ហេតុដើមនោះ មានរឿងព្រេងមួយនិទានថា ៖ក្នុងគ្រាយូរយារអង្វែងហើយ ពេលនោះមានទឹកជំនន់ធំណាស់ ។ សត្វខ្លា ដំរី … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷ ប្រាជ្ញាអណ្ដើក

គេធ្លាប់បានឮចាស់ៗនិទានប្រាប់ថា  បើឮឆ្កែលូ ឬ ព្រុសនៅពេលកណ្ដាលអធ្រាត្រស្ងាត់ នៅភូមិណា ស្រុកណា ដែលក្រៅអំពីក្រុង ព្រោះ​ពុំ​សូវ​មាន​មនុស្ស​កុះករ​ក្នុង​ពេល​យប់ ស្រុកភូមិនោះ ៗ … អាន​បន្ថែម រឿងនិទានខ្មែរ÷រឿង ឆ្កែមើលឃើញខ្មោច

នេះនឹងថ្លាថ្លែងពីរឿងសត្វទាំងឡាយ កើតចលាចលដោយសារសត្វផងគ្នាមានជំងឺ ហើយដើរស្វែងរកមេមត់មកជួយមើល ។ កិរៈ កាលនោះ មានសត្វព្រាបមួយមានទុក្ខដោយឆ្លងទន្លេមិនរួច ម្ល៉ោះហើយព្រាបចេះតែថ្ងូរហ៊ឹះសុំឲ្យគេជួយ ។ ត្រង់នេះហើយដែលនាំឲ្យព្រាប … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷ រឿងបក្សីលៀងអារក្ស

សត្វតាដក់ឬត្រដក់បានជាមានក្បាលតម្ពែក(ទំពែក) ព្រោះហេតុត្រូវសត្វដទៃទៀត ខោក-ថង ទាល់តែរបើករុះសក់អស់ ដូចមានសេចក្ដីនិទានតទៅនេះ ៖ រឿងបុរាណមួយដំណាលថា មានសត្វតាដក់ចាស់មួយដើរស្វែងរកអាហារ សព្វទិសទីភូមិស្ថាន ដោយសារខ្លួនជរាបន្តិចទៅផង … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷រឿង តាដក់ជាន់កូនក្រួច

កាល​ណា​គេ​ឃើញ​សត្វ​ប្រឡាំងកាស គេ​តែង​នឹក​ឆ្ងល់​ចំពោះ​ភាព​ប្លែក​របស់​សត្វ​នេះ គឺ​តែ​ឃើញ​ញី ក៏​នឹង​ឃើញ​ឈ្មោល រស់​នៅ​ជាប់​លើ​ខ្នង​ញី​នោះ​ជា​ដរាប ។ ដូច​នេះ ទើប​មាន​គេ​ចំអន់​គ្នា​លេង​ចំពោះ​មនុស្ស​ប្រុស ដែល​ខ្ជិល​រក​ស៊ី រស់​តែ​ដោយ​សារ​ស្រី​ថា … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷រឿង សត្វ​ប្រឡាំងកាស

សេចក្ដីដំណាលថាមាន​ស្ដេច​ក្អែក​មួយ នៅ​អា​ស្រ័យ​លើ​ចុង​ត្នោត​យ៉ាង​ខ្ពស់ ។ ថ្ងៃ​មួយ​ក្អែក​នេះ ក៏​បាន​ប្រុង​រៀប​ចំ​ការ​កូន ឲ្យ​មាន​គូរ​ស្រករ ។ ស្ដេច​ក្អែក​ក៏​ចាត់​ឲ្យ​ពួក​ពល​ខ្លះ​ហើរ​ហៅ​ភ្ញៀវ​សត្វ​ទាំង​អស់ មក​ស៊ី​ការ ចាត់​ពល​ខ្លះ​ទៀត … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷ រឿង សត្វ​ក្អែក​ការ​កូន