ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌបានកើតឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះហរិរក្សរាមាឥស្សរាធិបតី ព្រះអង្គដួង (ព្រះបរមកោដ្ឋ) ដោយហេតុថា ទ្រង់មានការរឭកដល់ស្នាព្រះហស្តព្រះរាជបុព្វបុរស និងកងទ័ពខ្មែរ ដែលពុះពារពលីជីវិត ការពារជាតិមាតុភូមិ លុះទទួលមរណកាលទៅ គ្មានបងប្អូន … អានបន្ថែម ព្រះបរមរូបព្រះករុណាព្រះបាទអង្គដួង ស្ថាបនិកបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ
មាននិទានមួយថា : មានបុរស ៤ នាក់ទៅស្វែងរៀនសិល្បសាស្ត្រ អំពីព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ជាទិសាបាមោក្ខាចារ្យ នៅតក្កសិលាមហានគរ ។ បណ្ដាបុរសទាំង ៤ … អានបន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷រឿង បុរស ៤ នាក់ រៀនសិល្បសាស្ត្រ (-ម្នាក់រៀនទាយ; -ម្នាក់រៀនបាញ់; -ម្នាក់រៀនមុជទឹក; -ម្នាក់រៀនជប )
សម័យព្រេងនាយ វេលាមួយពិភពលោកកើតទុរ្ភិក្ស ក្ដៅហួតហែង គ្រប់ទិសទីព្រះពិរុណមិនបង្អុរភ្លៀងសោះ ស្ទឹងត្រពាំង ថ្លុកបឹងព្រែក ទន្លេរីងទឹកអស់ ។ សត្វទាំងឡាយស្លាប់គរឆ្អឹងលើគ្នារុក្ខជាតិនានាស្វិតក្រៀមក្រញង់ ។ … អានបន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷ រឿងសង្គ្រាមរវាងគីង្គក់និងតាព្រហ្ម
ភ្នំពេញ៖ បើយោងតាមប្រភពពី Cr. សំណង់ប្រាសាទបុរាណ និងអរិយធម៌ខ្មែរ បានបញ្ជាក់ថា៖ ព្រះព្រហ្មគឺជាអទិទេពមួយអង្គនៅក្នុងចំណោមអទិទេពសំខាន់ៗក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា។បើសិនជាសម្លឹងទៅលើលិទ្ធិត្រីមូល៌តិវិញ ព្រះព្រហ្មជាអទិទេពកំពូលក្នុងចំណោមអទិទេពទាំង៣អង្គមាន ព្រះសីវៈ ព្រះវិស្ណុ … អានបន្ថែម តោះស្វែងយល់ពី «កំណើតព្រះព្រហ្ម»
មាននិទានមួយដំណាលថា មានខ្លាទោល ១ ទៅដេកលើរូងពស់ ៗលូនចេញមកចឹកខ្លានោះស្លាប់នៅមាត់រូង ។ ថ្ងៃនោះជួនជាមហាឫសី(ឥសី)មួយអង្គនិមន្តគោចរ ទៅឃើញខ្លានោះស្លាប់ ក៏មេត្តាប្រោះខ្លានោះឲ្យរស់ឡើងវិញ ។ … អានបន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷ រឿងមហាឫសីប្រោះខ្លា
មានសត្វឥន្ទ្រី ១ ជាទីគាប់ព្រះ ទ័យនៃព្រះឥសូរ បើសត្វឥន្ទ្រីនេះ វាចង់បានអ្វី ៗ ក្ដី ឬចង់ស៊ីសាច់សត្វណាក្ដី វាទូលព្រះឥសូរថាវាយល់សុបិនត្រូវស៊ីសាច់សត្វនោះ … អានបន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷រឿងសត្វឥន្រ្ទីរបស់ព្រះឥសូរ
(កំណាព្យបទកាកគតិ) នេះបទកាកា គតិចរចា ចែងចងរឿងរាយ តាមពាក្យពីព្រេងតតែងនិយាយ ដំណើរអភិប្រាយ ពីសត្វចចក ។ យោនយកកំណើត កំណាត់កាលកើត … អានបន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷ រឿង ចចក
ខេត្តកំពង់ធំ៖ ប្រភពពីHeritages Dairy-បេតិកភណ្ឌប្រចាំថ្ងៃបានឱ្យដឹងថា៖ «ភ្នំស្រះខ្ចៅ» ភ្នំនេះជាប្រភេទថ្មភក់។ មានប្រាសាទមួយអាយុកាលចាស់ជាងប្រាសាទអង្គរវត្តត្រូវបានកសាងនៅលើភ្នំនេះ។ តួប្រាសាទបាក់បែកអស់ តែនៅមានសសរពេជ្រ ផ្ដែរ បល្ល័ង្ក … អានបន្ថែម «ភ្នំស្រះខ្ចៅ»មានប្រាសាទមួយអាយុកាលចាស់ជាងប្រាសាទអង្គរវត្តត្រូវបានកសាងនៅលើភ្នំនេះ
(នៅខេត្តក្រចេះ) បើធ្វើដំណើរពីភ្នំពេញទៅតាមផ្លូវទន្លេធំ ដោយទូកឬកប៉ាល់ ដល់ទៅភ្នំដីច្រាល ហើយបត់ទៅដល់ផែក្រូចឆ្មារ ស្រុកក្រូចឆ្មារ ខេត្តកំពង់ចាម ក្រឡេកចោលភ្នែកទៅទិសឦសាន ក្នុងស្រុកព្រែកប្រសព្វ ខេត្តក្រចេះ … អានបន្ថែម រឿងនិទានខ្មែរ÷រឿង ភ្នំសុពណ៌កាឡី
ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង៖ បើយោងតាមប្រភពទំព័ររឿងបូរាណ គឺបន្ទាយលង្វែក (រូបគំនូរដែលជនជាតិបរទេសបានគូរក្រោយពេលបន្ទាយបានបែក) ។ សម័យលង្វែក (១៤៣១-១៦១៨) គឺជាសម័យក្រោយពីរជ្ជកាលព្រះបាទពញាយ៉ាត ដែលកាលនោះប្រទេសកម្ពុជាកើតមានចម្បាំងជាច្រើនលើកច្រើនសា។ រាជធានីត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរជាច្រើនកន្លែងវិលចុះវិលឡើងពីក្រុងអង្គរ … អានបន្ថែម សម័យលង្វែក (១៤៣១-១៦១៨) គឺជាសម័យក្រោយពីរជ្ជកាលព្រះបាទពញាយ៉ាត
កាលពីព្រេងនាយនាយ មាននាម៉ឺនពីរនាក់ ម្នាក់ជាទីឧកញ៉ាយោមរាជ ម្នាក់ទៀតជាឧកញ៉ាពលទេព ។ ឯឧកញ៉ាពលទេពជាមនុស្សលោភបុណ្យសក្ដិ ចង់បានទីយោមរាជគិតស្វែងរកទោសដាក់និងក្រាបទូលស្ដេចទម្លាក់ចាកទីយោមរាជអាត្មាឯង នឹងបានស្ដីទីយោមរាជនោះតទៅ ។ ឧកញ៉ាពលទេពស្វែងរកទោស … អានបន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷រឿងឧកញ៉ាយោមរាជនិងឧកញ៉ាពលទេព
មានសត្វក្រពើមួយអាស្រ័យនៅក្នុងបឹងធំ លុះដល់រដូវប្រាំងទឹកបឹងនោះក៏រីងស្ងួតអស់ ក្រពើនោះនៅពុំបាន ទើបវារឡើងលើគោក ដើរត្រេចរកទីមានទឹក ។ កាលនោះមានតាចាស់ម្នាក់ បររទេះមក បានជួបនឹងក្រពើកំពុងវារនៅកណ្ដាលផ្លូវ ។ … អានបន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷រឿង ក្រពើ និងអ្នកបររទេះ