ភ្នំពេញ : អតិផរណា សំដៅដល់ការបង្កើនថ្លៃទំនិញ ឬសេវាកម្ម នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច។

នៅពេលកម្រឹតតម្លៃទូទៅកើនឡើង នោះឯកតានីមួយនៃរូបិយបណ្ណ ទិញទំនិញនិងសេវាកម្មតិចជាងមុន; ជាលទ្ធផល អតិផរណាសមាមាត្រទៅនឹងផលិតផលមួយនៅក្នុងអំណាចការទិញនៃប្រាក់។ ផ្ទុយទៅនឹងពាក្យថា «អតិផរណា» គឺពាក្យ «បរិត្តផរណា ឬហៅថា Deflation» ដែលជាការថយចុះជានិរន្តភាព នៅក្នុងកម្រឹតថ្លៃទូទៅនៃទំនិញនិងសេវាកម្ម។

វង្វាស់វាស់ជារួមនៃអតិផរណា គឺជាអត្រាកម្រឹតអតិផរណា, ជាការផ្លាស់ប្តូរភាគរយប្រចាំឆ្នាំ នៅក្នុងសន្ទស្សន៍ថ្លៃ។

ដោយសារតម្លៃទាំងអស់មិនកើនឡើង នៅក្នុងអត្រាកម្រឹតដូចគ្នា សន្ទស្សន៍តម្លៃរបស់អតិថិជន (CPI) គឺត្រូវបានប្រើប្រាស់ជានិច្ចកាលសម្រាប់គោលបំណងនេះ។ សន្ទស្សន៍តម្លៃបុគ្គលិកបម្រើការ គឺត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ជាប្រាក់ឈ្នួល ដូចករណីនៅសហរដ្ឋអាម៉េរិក។

នីវ៉ូខ្ពស់នៃអតិផរណា និងអតិផរណាខ្ពស់ ដែលវាជាការរំខានប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរទៅលើសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ហើយវាអាចជាបុព្វហេតុ តាមរយៈការបន្កកើនឡើងនៅក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ប្រាក់។ ការមើលទៅលើអត្រាអតិផរណាទាបទៅមធ្យមគឺមានភាពខុសប្លែកគ្នាកាន់តែច្រើន។ អតិផរណាទាប ឬមធ្យមអាចបណ្តាលមកពីការប្រែប្រួលនៃតម្រូវការជាក់ស្តែងសម្រាប់ទំនិញ និងសេវាកម្ម ឬការផ្លាស់ប្តូរការផ្គត់ផ្គង់ដែលមានដូចជាអំឡុងពេលខ្វះខាត។ អតិផរណាកម្រិតមធ្យមប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចទាំងក្នុងវិធីវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន។

ផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានរួមមានការកើនឡើងនៃតម្លៃឱកាសនៃការកាន់កាប់ប្រាក់ ភាពមិនប្រាកដប្រជាលើអតិផរណានាពេលអនាគតដែលអាចបង្អាក់ការវិនិយោគ និងការសន្សំ ហើយប្រសិនបើអតិផរណាមានល្បឿនលឿនគ្រប់គ្រាន់ កង្វះខាតទំនិញនៅពេលអ្នកប្រើប្រាស់ចាប់ផ្តើមស្តុកទុកដោយបារម្ភថាតម្លៃនឹងកើនឡើងនាពេលអនាគត។

ផលប៉ះពាល់ជាវិជ្ជមានរួមមានការកាត់បន្ថយភាពអត់ការងារធ្វើដោយសារភាពរឹងនៃប្រាក់ឈ្នួលបន្ទាប់បន្សំ អនុញ្ញាតឱ្យធនាគារកណ្តាលមានសេរីភាពកាន់តែច្រើនក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ លើកទឹកចិត្តឱ្យខ្ចីប្រាក់ និងការវិនិយោគជំនួសឱ្យការស្តុកទុកប្រាក់ និងជៀសវាងភាពគ្មានប្រសិទ្ធភាពដែលទាក់ទងនឹងបរិត្តផរណា។

សព្វថ្ងៃនេះ អ្នកសេដ្ឋកិច្ចភាគច្រើនចូលចិត្តអត្រាអតិផរណាទាប និងស្ថិរភាព។ អតិផរណាទាប (ផ្ទុយពីសូន្យ ឬអវិជ្ជមាន) កាត់បន្ថយភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច ដោយធ្វើឱ្យទីផ្សារការងារកែតម្រូវបានលឿនក្នុងស្ថានភាពធ្លាក់ចុះ និងកាត់បន្ថយហានិភ័យដែលអន្ទាក់សាច់ប្រាក់រារាំងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុពីស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច ខណៈពេលដែលជៀសវាងការចំណាយដែលពាក់ព័ន្ធ។ ជាមួយនឹងអតិផរណាខ្ពស់។ ភារកិច្ចរក្សាអត្រាអតិផរណាទាប និងស្ថិរភាពជាធម្មតាត្រូវបានផ្តល់ទៅឱ្យអាជ្ញាធររូបិយវត្ថុ។ ជាទូទៅ អាជ្ញាធររូបិយវត្ថុទាំងនេះ គឺជាធនាគារកណ្តាលដែលគ្រប់គ្រងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ តាមរយៈការកំណត់អត្រាការប្រាក់ ដោយអនុវត្តប្រតិបត្តិការទីផ្សារបើកចំហ និង (កម្រជាងនេះ) ការផ្លាស់ប្តូរតម្រូវការបម្រុងរបស់ធនាគារពាណិជ្ជ៕

ដោយ : លោក អ៉ឹម វុត្ថា ទីប្រឹក្សាក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍