ប្រទេសជាច្រើននៅលើពិភពលោកបាន ឆ្លងកាត់នូវការធ្វើបដិវត្តន៍គ្រប់រូបភាព

ចែករំលែក៖

ប្រទេសជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោកបានឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលធ្វើបដិវត្តន៍ គ្រប់រូបភាព ក្នុងនោះមានបដិវត្តន៍ដោយយោធាដែលជាបដិវត្តន៍ មិនសូវត្រូវបាន អនុវត្តនៅក្នុងសម័យកាលទំនើបនោះឡើយ ដោយសារតែបដិវត្តន៍នោះ បណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់និងរបួសច្រើន។

បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសជាច្រើនបានធ្វើបដិ វត្តន៍តាមបែបអិង្សា ដូចជាបដិវត្តន៍ផ្កាម្លិះ ដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសតំបន់អារ៉ាប់នាពេលកន្លងមក និងបដិវត្តន៍ពណ៌ដែលបានកើតឡើងជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោក ។ ប៉ុន្តែរាល់ការធ្វើបដិវត្តន៍ ពេល ដំបូងឡើយកើតឡើងដោយអហិង្សា តែ នៅទីបញ្ចប់ដោយប្រើហិង្សា និងបន្សល់ ទុក នូវអសន្តិសុខ អស្ថិរភាពនយោបាយ បក្ខពួកនិយមកើតមាន ធ្វើឲ្យប្រទេសនោះរស់នៅមិនបានសុខសាន្តឡើយ ។ ទាំងនោះហើយបានជាប្រទេសជាច្រើនមិនចង់ឲ្យកើតមាននូវការធ្វើបដិវត្តន៍នោះឡើយ មិនថាបដិវត្តន៍ក្រោមរូបភាពណាក្តី។
នៅក្នុងសតវត្សទី២១នេះ អ្នកចូលរួម ក្នុងបដិវត្តន៍ពណ៌ភាគច្រើន ធ្វើបដិវត្តន៍ ទាមទារដោយអហិង្សា ឬហៅថា ចលនា តស៊ូស៊ីវិល។ មធ្យោបាយក្នុងការបះបោរទាំងនោះមានដូចជា ការធ្វើបាតុកម្ម កូដកម្ម និងធ្វើអន្តរាគមន៍ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលដែលគេមើលឃើញថា បានប្រព្រឹត្តអំពើ ពុករលួយ ឬផ្តាច់ការ និងតស៊ូមតិដើម្បី លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពេលខ្លះចលនាទាំង នេះ ក៏មានប្រើប្រាស់សម្ពាធខ្លាំងសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរផងដែរ។

ដូចជានៅក្នុងប្រទេសថៃជាដើម នាយករដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនរូប ត្រូវបាត់បង់ តំណែងដោយការធ្វើបដិវត្តន៍ ដូចជាក្រុម បាតុករ អាវលឿង អាវក្រហម (បដិវត្តន៍ អាវលឿង អាវក្រហម ) នៅទីបញ្ចប់ នៃ ការធ្វើបដិវត្តន៍បែបនេះគឺការជាប់គាំង នយោបាយ គ្មានច្រកចេញ ហើយទីបំផុត គឺ យោធាត្រូវតែលូកដៃចូលរួមដើម្បីដោះស្រាយ គឺរដ្ឋប្រហារដោយយោធាមិនបង្ហូរឈាម។

បដិវត្តន៍គ្រប់រូបភាពដែលបានកើតឡើងនៅលើពិភពលោកនាពេលកន្លងមក៖
១-បដិវត្តន៍ផ្កាការណេហ្ស៊ិន (Carnation Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស ព័រទុយហ្គាល់ ចាប់ផ្តើមនិងបញ្ចប់នៅថ្ងៃ ទី២៥ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៤ មនុស្សចូល រួមធ្វើបដិវត្តន៍នេះ នាំគ្នាភ្ជាប់មកជាមួយនូវផ្កាការណេហ្ស៊ិននេះ។
២-បដិវត្តន៍ពណ៌លឿង (Yellow Revolution) កើតឡើងនៅក្នុងប្រទេស ហ្វុីលី ពីន ចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៨៦ និងបញ្ចប់ទៅវិញនៅថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៨៦ ជាបដិវត្តន៍ដែលគ្មានអំពើ ហិង្សា ដើម្បីប្រឆាំងលោកប្រធានាធិបតី Ferdinand Marcos។
៣-បដិវត្តន៍កំណាត់កម្ញី (Velvet Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស ឆេកូស្លូ វ៉ាគី ចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៨៩ និងបញ្ចប់ទៅវិញនៅថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៨៩ ជាការផ្តួលរំលំរបបកុម្មុយនីស្តក្នុងប្រទេស ឆេកូស្លូវ៉ាគី។
៤-បដិវត្តន៍ ប៊ូលដូហ្ស៊ែរ (Bulldozer Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស យូហ្គោស្លាវី ចាប់ផ្តើម និងបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០០ ជាបដិវត្តន៍ទម្លាក់ លោក Slobodan Milošević។
៥-បដិវត្តន៍ផ្កាកុលាប (Rose Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស ហ្ស៊កហ៊្សី ចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៣ និងបញ្ចប់ទៅវិញនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៣ បានកើតមានឡើងបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០០៣ ឈានដល់ការ ទម្លាក់លោក Eduard Shevardnadze។
៦-បដិវត្តន៍ពណ៌ទឹកក្រូច( Orange Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស អ៊ុយ ក្រែន ចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០០៤ និងបញ្ចប់ទៅវិញនៅថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៥។ ការធ្វើបដិវត្តន៍នេះ បានកើតឡើង បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតី ឆ្នាំ២០០៤។
៧-បដិវត្តន៍ពណ៌ស្វាយ (Purple Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស អុីរ៉ាក់ ចាប់ផ្តើម និងបញ្ចប់ទៅវិញនៅខែមករា ឆ្នាំ២០០៥។ ពណ៌នេះត្រូវបានប្រើប្រាស់ សំដៅទៅលើ ពណ៌ថ្នាំលើម្រាមដៃនៃអ្នកដែលបោះឆ្នោតរួចហើយ ។ អ្នកធ្វើបដិ វត្តន៍ចង់បានការឆ្នោតដោយគ្មានការក្លែង បន្លំ។
៨-បដិវត្តន៍ផ្កា ធូលីប (Tulip Revolution) កើតមានឡើងក្នុងប្រទេស កៀហ្ស៊ី ស្ថាន ចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០០៥ ដល់ថ្ងៃទី១១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៥។ បដិវត្តន៍នេះ ពេលខ្លះត្រូវបានដាក់ឈ្មោះ ថា បដិវត្តន៍ពណ៌ស៊ីជម្ពូផងដែរ។ វាជា បដិវត្តន៍ដែលបង្កអំពើហិង្សា និងកើតឡើងបន្ទាប់ពីការមិនពេញចិត្តការបោះឆ្នោត សភា ឆ្នាំ២០០៥។
៩-បដិវត្តន៍ដើមស៊ីដា (Cedar Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស លីបង់ ចាប់ ផ្តើមពីថ្ងៃទី១៤ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៥ ដល់ថ្ងៃ ទី២៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៥។ វាកើតឡើង បន្ទាប់ពីការធ្វើឃាតទៅលើមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងលោក Rafik Hariri ក្នុងឆ្នាំ២០០៥ និងជាការទាមទារឱ្យស៊ីរី បញ្ឈប់ការឈ្លាន ពានទៅលើប្រទេស លីបង់។
១០-បដិវត្តន៍ពណ៌ខៀវ (Blue Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស គុយវែ៉ត ក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ២០០៥។ ជាការទាមទារឱ្យស្ត្រីមានសិទ្ធិចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោត។
១១-បដិវត្តន៍ ខោខូវប៊យ (Jeans Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស បេឡារូស ចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៦ ដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០៦។ ក្នុង បាតុកម្មនេះ មនុស្សនាំគ្នា ស្លៀកខោខូវប៊យ ដើម្បីធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងប្រធានាធិបតី Alexander Lukashenko។
១២-បដិវត្តន៍រមៀត (Saffron Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០០៧ ដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៧។ វាត្រូវបានដាក់ឈ្មោះថា បដិវត្តន៍រមៀត ដោយសារព្រះសង្ឃចូលរួមធ្វើបាតុកម្មដើម្បីប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលក្នុងឆ្នាំ២០០៧។
១៣-បដិវត្តន៍ទំពាំងបាយជូរ (Grape Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស ម៉ុលដាវី ចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី០៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០០៩ ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០០៩ ឈ្មោះនៃបដិវត្តន៍នេះ ដោយ សារប្រទេស ម៉ុលដាវី សម្បូរចម្ការទំពាំង បាយជូរ។
១៤-បដិវត្តន៍ពណ៌បៃតង (Green Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស អុីរ៉ង់ កើតឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០០៩ ដល់ថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១។ ជាការធ្វើបដិវត្តន៍ដើម្បីប្រឆាំងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតីក្នុងប្រទេស អុីរ៉ង់ក្នុងឆ្នាំ២០០៩។
១៥-បដិវត្តន៍ផ្កាម្លិះ (Jasmine Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស ទុយណេស៊ី ចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១០ ដល់ថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០១១ ជាការធ្វើបដិវត្តន៍ដើម្បីបណ្តេញលោក Ben Ali ចេញពីតំណែង។
១៦-បដិវត្តន៍ផ្កាឈូក (Lotus Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស អេហ្ស៊ីប កើតឡើងនៅថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១១ ដល់ថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១។ ផ្កាឈូក ត្រូវបានគេដឹងថា ជាតំណាង ឱ្យការរស់ឡើងវិញជាជីវិត និងព្រះអាទិត្យសម្រាប់ប្រទេសអេហ្ស៊ីបបុរាណ។
១៧-បដិវត្តន៍ ផ្កាម្លិះ (Jasmine Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេសចិន ចាប់ ផ្តើមពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ ដល់ ថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១១។ ការធ្វើបដិ វត្តន៍ ផ្កាម្លិះត្រូវបានលេចឡើងជាលើកដំបូងនៅក្នុងគេហទំព័រ Boxun.com។ បាតុកម្ម នេះ កាន់តែលេចឡើងច្បាស់ បន្ទាប់ពីការបិទប្រព័ន្ធអ៊ីនធើរណេត ដែលផ្តល់ការស្រាវជ្រាវអំពីផ្កាម្លិះ។
១៨-បដិវត្តន៍ចម្រុះពណ៌ (Colorful Revolution) កើតឡើងក្នុងប្រទេស ម៉ាសេដូន ចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ ដល់ថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៦។ វាត្រូវបានដាក់ឈ្មោះថា បដិវត្តន៍ ចម្រុះពណ៌ ដោយសារក្រុមបាតុករគប់ បាល់ជាប់ដោយថ្នាំចម្រុះពណ៌ទៅលើ អគាររដ្ឋាភិបាល។ បដិវត្តន៍នេះធ្វើឡើង ដើម្បីប្រឆាំងនឹងប្រធានាធិបតី Gjorge Ivanov និងរដ្ឋាភិបាល ម៉ាសេដូនី៕ ម៉ែវ សាធី

...


ចែករំលែក៖
ពាណិជ្ជកម្ម៖
ads2 ads3 ambel-meas ads6 scanpeople ads7 fk Print