អន្តរជាតិ៖ បន្ទាប់ពីការកើនឡើងនៃគ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួត អាកាសធាតុក្តៅ ក៏ដូចជាការឈ្លានពានរបស់សត្វកណ្តូបផងនោះ ទីភ្នាក់ងារអាកាសធាតុរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីថ្ងៃទី ២៦ ខែតុលាថ្មីៗនេះ បានព្រមានថា ផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកំពុងជះឥទ្ធិពលខ្លាំងដល់ទ្វីបអាហ្វ្រិក។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ បញ្ហាមួយនេះកំពុងគំរាមកំហែងដល់ការផ្គត់ផ្គង់ស្បៀងអាហារ សេដ្ឋកិច្ច និង សុខុមាលភាពតំបន់ទាំងមូល។
ជាក់ស្តែងបើតាមការអះអាងពីអង្គការឧតុនិយមពិភពលោក (WMO) បានបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្នសីតុណ្ហភាព បានកើនឡើងនៅលើទ្វីបអាហ្វ្រិកដែលមានប្រជាជនជាង ១,២ ពាន់លាននាក់ ក្នុងអត្រាមួយប្រហាក់ប្រហែល នឹងតំបន់ផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឲ្យបារម្ភនោះគឺ ទ្វីបមួយនេះងាយនឹងរងគ្រោះខ្លាំងជាងគេ។
ថ្លែងក្នុងរបាយការណ៍ថ្មីរបស់អង្គការWMO បានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖«នៅពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍នេះ ដំណាំធុញ្ញជាតិសំខាន់ៗដែលត្រូវបានដាំដុះពាសពេញទ្វីបអាហ្វ្រិកនឹងរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ»។ អង្គការមួយនេះ បន្ថែមថា«បណ្តាប្រទេសនៅទ្វីបអាហ្វ្រិកជាទូទៅមានប្រាក់ចំណូលទាបនិងខ្វះខាត ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះនិងផលវិបាកដទៃទៀតនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ»។នេះបើតាមទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន Reuters បានចុះផ្សាយ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះដែរ ត្រូវបានគេរំពឹងថា ទិន្នផលនៃការការដាំដុះនេះនឹងថយចុះរហូតដល់ ១៣ ភាគរយនៅអាហ្វ្រិកខាងលិចនិងអាហ្វ្រិកកណ្តាល, ១១ ភាគរយនៅអាហ្វ្រិកខាងជើង និង ៨ ភាគរយនៅអាហ្វ្រិកខាងកើត និងខាងត្បូង។
របាយការណ៍ដដែលបន្តថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកំពុងបង្កបញ្ហាជាច្រើនដូចជា ជម្លោះដែលជំរុញឲ្យកើតមានឡើងនូវគ្រោះទុរភិក្ស។តំបន់កុយរមាសនៃទ្វីបអាហ្វ្រិក (Horn of Africa) របាយទឹកភ្លៀងទាបជាងមធ្យមនៅឆ្នាំ ២០១៨ និងឆ្នាំ ២០១៩ បាននាំឱ្យមានការផលលំបាកបំផុតក្នុងប្រមូលផលធញ្ញជាតិផុតនៅសូម៉ាលី និងការថយចុះផលដំណាំនៅកេនយ៉ា។
ទន្ទឹមនឹងនេះ គេសង្កេតឃើញមាន ការកើនឡើងនៃទឹកជំនន់នៅប្រទេស សូម៉ាលី កេនយ៉ា អេត្យូពី និង តង់ហ្សានី ហើយគេក៏កត់សម្គាល់ឃើញថា កម្រិតទឹកភ្លៀងជាមធ្យមកើនឡើងទ្វេដងនៅចុងឆ្នាំ ២០១៩ ។ ថ្វីត្បិតតែទឹកភ្លៀងបានជួយឱ្យដំណាំលូតលាស់ក៏ពិតមែន វាក៏បង្កឲ្យមានការកើនឡើងនៃសត្វល្អិតចង្រៃដូចជាកណ្តូបរាតត្បាតបំផ្លាញដំណាំរាប់សែនហិកតានៅក្នុងប្រទេសទាំងនោះចាប់តាំងពីខែមករាដែរ។
លើសពីនេះទៅទៀត គ្រោះមហន្តរាយធម្មជាតិផ្សេងទៀតដូចជា៖ ព្យុះស៊ីក្លូន Idai និង Kenneth ដែលបានវាយប្រហារប្រទេសចំនួនបីនៅទ្វីបអាហ្វ្រិកភាគខាងត្បូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ក៏បង្ហាញឲ្យឃើញច្បាស់ពីការប៉ះពាល់ដែលការប្រែប្រួលអាកាសធាតុបង្កលើតំបន់នេះដែរ។ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះ ព្យុះស៊ីក្លូនក៏បានបង្ខំឲ្យមនុស្សជាង ពីរលាននាក់ចេញពីផ្ទះរបស់ពួកគេ សម្លាប់មនុស្សរាប់រយនាក់ និង បំផ្លាញដំណាំកន្លះលានហិកតានៅមូហ្សំប៊ិក ផង។
គួរជម្រាបថា នៅក្នុងតំបន់ដែលងាយរងគ្រោះដោយគ្រោះរាំងស្ងួតរាប់បញ្ចូលទាំងតំបន់ Sahel នៃអាហ្វ្រិកខាងលិច ចំនួនប្រជាជនដែលខ្វះអាហារូបត្ថម្ភបានកើនឡើងរហូតដល់ ៤៥ ភាគរយចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១២ មក។ ជាក់ស្តែងក្នុងរបាយការណ៍ដដែលក៏បង្ហាញថា ដោយសារបញ្ហានេះ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) របស់អាហ្វ្រិកនឹងធ្លាក់ចុះចន្លោះពី ២,២៥ ភាគរយនិង ១២,១២ ភាគរយដោយសារសីតុណ្ហភាពកើនឡើង។ ចំណែកអាកាសធាតុក្តៅ និង សើមក៏កាន់តែបង្កភាពសមស្របដល់សត្វល្អិតដែលចម្លងជំងឺគ្រុនឈាម គ្រុនចាញ់ និង គ្រុនលឿងផងដែរ៕ដោយ៖ស តារា
