ភ្នំពេញ៖ ព្រឹកថ្ងៃទី២នៃព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក នៅតាមសួនច្បារនានាមុខព្រះបរមរាជវាំង សំរាមហើររពុយ ដែលបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋយើងមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់អំពីបញ្ហាសំរាមនេះទេ ។ ប៉ុន្តែក្រៅអំពីការវាយតម្លៃ ទៅលើបញ្ហាសំរាម ក៏មានការលើកឡើងផងដែរថា ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនបានចូលរួមកម្សាន្តសប្បាយក្នុងរាត្រីដំបូងនៃព្រះរាជពិធីបុណ្យនេះ ។ បើទោះបីជាឆ្នាំនេះមិនមានពិធីប្រណាំងទូកព្រោះតែទឹករាក់បែបណាក៏ដោយ ក៏កម្មវិធីកម្សាន្តសប្បាយផ្សេងទៀតនៅតែដំណើរការដូចធម្មតា ក្នុងនោះមានទាំងការលក់ទំនិញផ្សេងៗ ក៏ដូចជាការរៀបចំភ្លើងពណ៌ នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនេះផង ។
បើទោះបីជាមនុស្សមិនច្រើនណែនណាន់តាន់តាប់ដូចបណ្តាឆ្នាំមុនៗក៏ដោយ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរបានរឹតបន្តឹងសន្តិសុខជាងសពមួយដង ។ ផ្លូវមុខព្រះបរមរាជវាំងមិនត្រូវបានបិទនោះទេ ពីព្រោះអាជ្ញាធររំពឹងថា មិនមានមនុស្សច្រើនឡើយ ។ ប៉ុន្តែសេចក្តីរំពឹងនោះមិនអាចយកជាការបានដោយសារប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមបណ្តាខេត្ត និងរាជធានីបាននាំគ្នាទៅមើលការប្រគំតន្ត្រី និងទិញទំនិញផ្សេងៗ ។ វាគ្រាន់តែណែនផ្លូវបន្តិច ប៉ុន្តែមិនមានការកកស្ទះចរាចរណ៍អ្វីនោះឡើយ ។ មនុស្សម្នាជាច្រើនសម្រុកទៅកាន់តំបន់កោះពេជ្រ ជាទីដែលសម្បូរកន្លែងកម្សាន្ត និងមានការតាំងលក់របស់របរច្រើន ។
យុវនារី សន ស៊ូណា មកពីរាជធានីភ្នំពេញនិយាយថា ព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូកឆ្នាំនេះពុំមានមនុស្សច្រើនចូលរួមទេ ប៉ុន្តែយ៉ាងណា កម្មវិធីកម្សាន្តសប្បាយនានានៅតែមាន ។ ការដែលទីក្រុងភ្នំពេញហាក់ដូចជាស្ងប់ស្ងាត់នៅវេលាថ្ងៃនោះ កញ្ញា ស៊ូណា អះអាងថា អ្នកទីក្រុងរបស់យើងបានចេញទៅកម្សាន្តនៅតាមបណ្តាខេត្ត ដូច្នេះធ្វើឲ្យទីក្រុងស្ងាត់បន្តិច។ ផ្ទុយទៅវិញ ក៏មានអ្នកមកពីខេត្ត មកចូលរាជធានីដើម្បីមើលការប្រគំតន្ត្រី និងទិញទំនិញ ។
បើទោះបីជាមិនអធឹកអធ័មបែបណាក៏ដោយ ប៉ុន្តែព្រះរាជពិធីបុណ្យនេះប្រព្រឹត្តទៅជាប្រក្រតី វៀរលែងតែកម្មវិធីប្រណាំងទូកមួយប៉ុណ្ណោះ ។ ស្ថានភាពទឹកទន្លេនៅមុខព្រះបរមរាជវាំងត្រូវគេមើលឃើញថា បានស្រកចុះជាខ្លាំងស្ទើរដល់បាតទន្លេទៅហើយ ។ ស្ថានភាពបែបនេះមិនត្រឹមតែបង្កការលំបាកសម្រាប់ការប្រណាំងទូកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្កឲ្យមានហានិភ័យពេលប្រណាំងនោះទៀតផង ។ មន្ត្រីនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំបុណ្យជាតិ និងអន្តរជាតិអះអាងថា ជម្រៅទឹកនៅមុខព្រះបរមរាជវាំងរហូតមកដល់ពេលនេះមិនអាចអុំទូកបានទេ ព្រោះវារាក់ពេក ។
សម្រាប់អ្នកលក់ដូរ ហាក់ដូចជាមិនសប្បាយចិត្តប៉ុន្មានទេ ព្រោះមិនមានអតិថិជនច្រើនដូចបណ្តាឆ្នាំមុនៗ ។ ប៉ុន្តែពួកគេនៅតែរំពឹងថា នៅថ្ងៃបន្តបន្ទាប់ អាចនឹងមានចំនួនអ្នកទៅកម្សាន្តច្រើន និងអាចលក់ដាច់ច្រើន ។ មិនត្រឹមតែអ្នកលក់សម្ភារ ឬទំនិញផ្សេងៗនោះទេ សូម្បីតែអ្នកលក់គ្រឿងហូបចុក ក៏ត្អូញដូចគ្នានេះដែរ ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកលក់គ្រឿងហូបចុក ហាក់ដូចជាដឹងមុន ដោយមិនបានកុម្ម៉ង់សាច់ និងគ្រឿងគ្រៅច្រើននោះទេ ។ ករណីនេះ មិនមែនដោយសារមនុស្សតិចនោះឡើយ ប៉ុន្តែហាងទំនើបៗជាច្រើនដែលលក់គ្រឿងហូបចុកក្នុងតម្លៃសមរម្យ ក៏ជាមូលហេតុធ្វើឲ្យអ្នកលក់ដូរតាមទីសាធារណៈបាត់បង់អតិថិជនរបស់ខ្លួនដែរ ។
កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥ រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញសរាចរណ៍ស្តីពីការផ្អាកប្រារព្ធព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក បណ្តែតព្រះទីប សំពះព្រះខែ ។ ប៉ុន្តែជាទូទៅឆ្នាំនេះ គ្រាន់តែគ្មានព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំប៉ុណ្ណោះ រីឯកម្មវិធីផ្សេងទៀត នៅតែប្រព្រឹត្តដូចសព្វមួយដង ។ ជាមួយគ្នានេះ ការឈប់សម្រាករបស់មន្ត្រីរាជការ កម្មករ រយៈពេល៣ថ្ងៃ នៅតែប្រព្រឹត្តទៅដូចធម្មតា ។ ដោយសារតែមានការឈប់សម្រាកនោះហើយ ទើបជាឱកាសនាំឲ្យកម្មករ កម្មការិនី បានសម្រាកនាំគ្នាទៅលេងស្រុកកំណើត ។ រីឯមន្ត្រីរាជការមានឱកាសនាំក្រុមគ្រួសារចាកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញទៅកាន់បណ្តាខេត្ត និងខ្លះទៅបរទេសក្នុងពេលឈប់សម្រាកនេះ ។
បើទោះបីជាមានការរិះគន់ថា ការផ្អាកព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូកហាក់ដូចជាបាត់បុណ្យអ្វីមួយនោះ ប៉ុន្តែជាទូទៅប្រជាពលរដ្ឋនៅតែអាចកម្សាន្តសប្បាយបានជាធម្មតាដូចឆ្នាំមុនៗ ។ វាគ្មានអ្វីប្លែកនោះទេ ក្រៅតែការតាមដានការប្រណាំងទូកតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ ដូចនៅឆ្នាំមុនៗ ។ សម្រាប់ឆ្នាំនេះ បើទោះបីជាគ្មានព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក ប៉ុន្តែកម្មវិធីកម្សាន្តសប្បាយជាច្រើនទៀត នៅតែមានដដែល ។
តើប្រវត្តិនៃព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូកយ៉ាងណាទៅ?
ប្រវត្តិរបស់បុណ្យអុំទូកជាប្រពៃណីរបស់កម្ពុជាមានការកត់ត្រាទុកនៅតាមឯកសារនានាទាំងជាតិនិងអន្តរជាតិ។ នៅតាមប្រាសាទនិងវត្ថុបុរាណនានាក៏មានចារពីប្រវត្តិនៃបុណ្យអុំទូកនេះដែរ។
តាមសៀវភៅជ័យវរ្ម័នទី៧បានសរសេរថានៅសម័យអង្គរកម្ពុជាមានការរីកចម្រើនខ្លាំងហើយព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧បានប្រើប្រាស់កងទ័ពជើងទឹកដែលមានទូកធ្វើជាមធ្យោបាយយាន្តជំនិះសម្រាប់ច្បាំងជាមួយសត្រូវ។ នៅតាមជញ្ជាំងប្រាសាទបាយ័ននិងប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារក៏មានឆ្លាក់ពីសកម្មភាពព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ដឹកនាំទ័ពជើងទឹកច្បាំងជាមួយសត្រូវ។
សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរលោក វង់ សុធារ៉ា មានប្រសាសន៍ថាបើផ្អែកលើភស្តុតាងប្រវត្តិសាស្ត្រនិងភូមិសាស្ត្រលោកថា នៅសម័យអង្គរកម្ពុជាស្ទាត់ជំនាញក្នុងការប្រើប្រាស់ទូក។ លោកនិយាយថា៖ “បើតាមចម្លាក់តាមអីនៅលើជញ្ជាំងប្រាសាទបង្ហាញពីចម្បាំងតាមរវាងទ័ពខ្មែរ ទ័ពចាម ទ័ពអីហ្នឹងខ្មែរគឺមានប្រពៃណីការប្រើប្រាស់ទូកប្រើប្រាស់នាវាចរសម្រប់ធ្វើចម្បាំងផងសម្រាប់ធ្វើគមនាគមន៍ពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយជាពិសេសផ្នែកពាណិជ្ជកម្មហ្នឹងមានតាំងពីយូរណាស់មកហើយ”។
ឯកសារល្បែងប្រណាំងទូករបស់ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់និពន្ធដោយលោក ថាច់ ប៉ែន បែងចែកទូកតំណាងឲ្យកងទ័ព៣ប្រភេទគឺទី១ហៅទ័ពស្រួចហាត់ច្បាំងនិងទូកអុំដែលមានទ្រង់ទ្រាយដូចទូកប្រណាំងសព្វថ្ងៃ ក្រុមទី២ហៅទ័ពជំនួយហាត់ច្បាំងនិងទូកចែវដែលមានទ្រង់ទ្រាយដូចទូកប្រណាំងសព្វថ្ងៃ និងក្រុមទី៣ហៅទ័ពបាសាក់គឺទូកធំមានដំបូលមានចែវមានក្តោងទ្រង់ទ្រាយដូចជាទូកបាសាក់ហៅទូកប៉ុកចាយជាទូកសម្រាប់ផ្ទុកស្បៀងអាហារ។
លោក វង់ សុធារ៉ា ឲ្យទៀតថាឯកសារចិនក៏បានកត់ត្រាពីប្រវត្តិអុំទូករបស់ខ្មែរដែរ។ លោកបន្តថា៖ “ដូចតាំងពីជំនាន់ តាំងថៃ និង ជូយីង គាត់បាននិយាយពីរឿងស្តេចខ្មែរវាតទីទឹកដីស្តេចអង្គហ្នឹងគាត់បានវាតទីដឹកដីឲ្យអាណាចក្រហ្វ៊ូណនហើយគាត់ច្បាំងនៅហ្នឹងសមរភូមិទៀតផង ហេតុដូចនេះប្រពៃណីនៃការប្រើប្រាស់ទូកសម្រាប់ធ្វើចម្បាំងរបស់ខ្មែរវាមានយូរជាងជំនាន់អង្គរទៅទៀត”។
មានការបកស្រាយនៅតាមឯកសារផ្សេងៗទៀតបានភា្ជប់ប្រពៃណីបុណ្យអុំទូកនេះទៅនឹងប្រវត្តិព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ដោយបានលើកឡើងថាការប្រារព្ធពិធីនេះគឺដើម្បីរំលឹកគុណម៉ែគង្គានិងម៉ែធរណីដែលបានផ្ដល់ដីនិងមច្ឆាសម្រាប់បង្កបង្កើនទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅ។
ពិធីបុណ្យនេះគេតែងប្រារព្ធធ្វើ៣ថ្ងៃគឺថ្ងៃ១៤កើត ១៥កើត និងថ្ងៃ១រោជ ខែកត្តិកគឺធ្វើនៅតាមដងទន្លេសាបមុខព្រះបរមរាជវាំង។ បច្ចុប្បន្នការប្រណាំងទូកក៏មានរៀបចំឡើងនៅតាមខេត្តមួយចំនួនដែលមានបឹង ស្ទឹង ឬទន្លេធំៗដែរដូចជានៅសៀមរាប ស្វាយរៀង បាត់ដំបង និង ខេត្តកណ្តាលជាដើម ៕
ដោយ៖ ហេង សូរិយា
