បណ្តាប្រទេសមហាអំណាចបរមាណូនៅអឺរ៉ុប ដែលបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង បរមាណូជាមួយអ៊ីរ៉ង់ កាលពីឆ្នាំ២០១៥ បានកោះប្រជុំជាបន្ទាន់ ក្រោយពេលអ៊ីរ៉ង់បង្កើនចម្រើនសារធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម ។ ចំណែកអាមេរិកនិងអ៊ីស្រាអែលវិញបាន ត្រៀមលក្ខណៈវាយប្រហារទៅលើប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។
ក្រោយអាមេរិកដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង កាលពីឆ្នាំ២០១៥ នៅមានប្រទេស ៥ផ្សេងទៀតដែលបន្តសិក្សាកិច្ចព្រមព្រៀងនោះជាមួយអ៊ីរ៉ង់ ក្នុងនោះមាន អង់គ្លេស អាល្លឺម៉ង បារាំង រុស្ស៊ី និងចិន ។ ប៉ុន្តែប្រទេសទាំង នោះមិនអាចរារាំងអាមេរិក ដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើប្រទេសអ៊ីរ៉ង់នោះឡើយ។ទាំងនោះហើយធ្វើឲ្យអ៊ីរ៉ង់សម្រេចបង្កើនការចម្រើនសារធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម។
ពេលនេះដែរ អាមេរិកបានប្រមូលផ្តុំកម្លាំង បង្កើតសម្ព័ន្ធមិត្តដើម្បីទប់ទល់អ៊ីរ៉ង់ វាយប្រហារនៅក្នុងតំបន់ឈូងសមុទ្រ ។ មន្ត្រីយោធាអាមេរិកលោក Joseph Dundord បានបញ្ជាក់ថា៖ មន្ទីរបញ្ចកោណអាមេរិក បានឡើងគម្រោង ការពាររាល់សកម្មភាព របស់អ៊ីរ៉ង់នៅតំបន់ឈូងសមុទ្រនិងមជ្ឈិបូព៌ា។
ចំណែក អ៊ីស្រាអែលបានព្រមានពីសកម្មភាពយោធាទៅលើប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ ដោយត្រៀមបើកការវាយប្រហារ ទម្លាក់គ្រាប់បែកទៅលើទីតាំងសំខាន់ៗ របស់អ៊ីរ៉ង។ សកម្មភាពខាងលើបង្កក្តីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងពីសង្គ្រាមកើតឡើងរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងអ៊ីរ៉ង់។
ការព្រមានខាងលើកើតឡើងក្រោយពេលនាយករដ្ឋមន្ត្រី អ៊ីស្រាអែល លោកNetanyahu បានកោះប្រជុំ ជាបន្ទាន់អគ្គមេបញ្ជាការ កងទ័ព ស្តីពីយុទ្ធសាស្ត្រវាយប្រហារនិងទប់ស្កាត់ការវាយប្រហារពីអ៊ីរ៉ង់ ។ សកម្មភាពខាងលើកើតឡើង ក្រោយពេលដែលទំនាក់ទំនងរវាងអ៊ីរ៉ង់និងអ៊ីស្រាអែល ។
លោកណេតាន់យ៉ាងហូ ឈរនៅក្បែរយន្តហោះចម្បាំង F-35 Adir ហើយបានថ្លែងថា«ពេល ថ្មីៗនេះអ៊ីរ៉ង់បានព្រមាន បំផ្លាញអ៊ីស្រាអែលឲ្យទៅជាផេះ។ លោកណេតាន់យ៉ាងហូលើកឡើងថាចំណុចមួយអ៊ីរ៉ង់គួតែដឹងនោះគឺយន្តហោះចម្បាំង F-35Adir អាចហោះហើរទៅកាន់គ្រប់ទីកន្លែងនៅតំបន់មជ្ឈិបូព៌ា ក្នុងនោះមានទាំងស៊ីរីនិងអ៊ីរ៉ង់។
កន្លងមក អ៊ីស្រាអែលបានព្រមាន ថានឹងវាយប្រហារទៅលើប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ មិនអនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសនេះមានបរមាណូនោះឡើយ ។ បច្ចុប្បន្នអ៊ីរ៉ង់បានចម្រើនសារធាតុអ៊ុយរ៉ានីញ៉មលើសពីកម្រិតអនុញ្ញាត ហើយអ៊ីរ៉ង់អាចនឹងផលិត បរមាណូ ។ កន្លងមកអ៊ីស្រាអែល បានព្រមានថានឹងកម្ទេចអ៊ីរ៉ង់ក្នុងរយៈពេល៣០នាទី បើអាមេរិកវាយប្រហារនោះ ។
ចំពោះអ៊ីរ៉ង់វិញ មិនដែលចុះញ៉មជាមួយអាមេរិកនោះឡើយ មិនតែប៉ុណ្ណោះរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងតេអ៊ីរ៉ង់បានព្រមានវាយប្រហារទៅលើទីតាំងយោធាអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់ក្នុងនោះមានទាំងនាវាផ្ទុកយន្តហោះ អាមេរិកផងដែរ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អ៊ីរ៉ង់មួយរូប កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកក្កដា បានព្រលយពាក្យសម្តីព្រហើន ធំហួសមាឌថា មូលដ្ឋានកងទ័ពអាមេរិកទាំងអស់នៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា រាប់ទាំងនាវាផ្ទុកយន្តហោះផងដែរ សុទ្ធតែស្ថិតនៅក្រោមចុងកាំជ្រួចមីស៊ីលរបស់អ៊ីរ៉ង់ ។ កាំជ្រួចមីស៊ីលអ៊ីរ៉ង់អាចកម្ទេចទីតាំងទាំងអស់នោះនៅពេលណាក៏បាន បើហ៊ានតែអាមេរិកមានកំហុសតែបន្តិច ។
លោក Hossein Nejat រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកិច្ចការសង្គម និងវប្បធម៌ បានព្រមានកម្ទេចមូលដ្ឋាន និងនាវាផ្ទុកយន្តហោះរបស់អាមេរិកនៅឈូងសមុទ្រ បើសិនអាមេរិកហ៊ានប្រមាថវាយប្រហារអ៊ីរ៉ង់ ។ ខណៈនេះដែរ ស្ថានការតានតឹងរវាងប្រទេសទេសទាំងពីរហាក់គ្មានថយកម្តៅនោះទេ ។
តាមសម្តីរបស់លោក Nejat បានថ្លែងដូច្នេះថា៖ «មូលដ្ឋានទ័ពរបស់អាមេរិក ស្ថិតនៅក្នុងជួរអាវុធមីស៊ីលរបស់យើង… ប្រព័ន្ធកាំជ្រួចមីស៊ីលរបស់យើងនឹងកម្ទេចនាវាផ្ទុកយន្តហោះរបស់ពួកគេ បើសិនជាគេធ្វើនូវកំហុសឆ្គងណាមួយ ។ អាមេរិកបានយល់ដឹងយ៉ាងច្បាស់ដូចថ្ងៃរះ អំពីផលវិបាកនៅក្នុងការប្រឈមមុខដោយយោធាជាមួយអ៊ីរ៉ង់» ។
សារព័ត៌មាន al-Masdar news បានផ្សាយបន្ថែមថា លោក Nejat ក៏បានបន្ថែមទៀតថា សង្គ្រាមគឺមិនស្ថិតនៅលើ«របៀបវារៈរបស់លោកត្រាំ» ហើយប្រធានាធិបតីអាមេរិកមានបំណង«រុញទីក្រុងតេអេរ៉ង់ឲ្យចរចាតាមរយៈការដាក់សម្ពាធខ្ពស់បំផុត»។
លោក Nejat ក៏បានបញ្ជាក់ថា «អ៊ីរ៉ង់ចាត់ទុកអ៊ីស្រាអែលគំរាមកំហែងសន្តិសុខ និងហានិភ័យខ្ពស់ ហើយអ៊ីរ៉ង់ក៏កំពុងតែមានការប្រឈមជាមួយអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត, ជាមួយអាមេរិក និងជាមួយអ៊ីស្រាអែល ។ តេអេរ៉ង់កំពុងធ្វើសមរភូមិនៅព្រំដែនសត្រូវ មិនមែនធ្វើសង្គ្រាមនៅព្រំដែនរបស់អ៊ីរ៉ង់ឡើយ» ។
គួរបញ្ជាក់ថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល បែនចាមីន ណេតាន់យ៉ាហ៊ូ បានធ្វើអត្ថាធិប្បាយព្រមានថា អ៊ីរ៉ង់ស្ថិតនៅក្នុងជួររបស់យន្តហោះចម្បាំងរបស់អ៊ីស្រាអែលដែលត្រូវកម្ទេច ។ សេចក្តីថ្លែងរបស់មេដឹកនាំអ៊ីស្រាអែលបែបនេះ កើតឡើងមួយសប្តាហ៍ក្រោយពីលោក Mojtaba Zolnour ប្រធានគណៈកម្មកាសន្តិសុខជាតិ និងនយោបាយការបរទេសរបស់សភាអ៊ីរ៉ង់បានអះអាងថា បើអាមេរិកវាយប្រហារអ៊ីរ៉ង់ «មានពេលកន្លះម៉ោងប៉ុណ្ណោះ អ៊ីស្រាអែលនឹងខ្ទេចបាត់ពីផែនដី» ៕
ដោយ៖ មែវ សាធី
