គេហទំព័រ Bloomberg បានផ្សព្វ ផ្សាយនូវអត្ថបទមួយរបស់អ្នកឯកទេសយុទ្ធសាស្ដ្រការពារជាតិនិយាយអំពីកម្លាំង ប្រដាប់អាវុធរបស់ប្រទេសមហាអំណាច ទាំងពីរអាមេរិកនិងចិន ។
លោក Thomas J. Christensen, សាស្ដ្រាចារ្យស្រាវជ្រាវអំពីនយោបាយមកពីសាកលវិទ្យាល័យល្បីល្បាញបំផុត នៅអាមេរិក Princeton និងជាអតីត ជំនួយការរដ្ឋមន្ដ្រីការបរទេសអាមេរិក ទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកបានប្រៀប ធៀបរវាងកម្លាំងទាហានសព្វាវុធអាមេរិកនឹងចិន ។
អំពីកម្លាំងទាហានចិន កម្លាំងទាហាន ចិនចាប់ផ្ដើមឡើងដោយកម្លាំងថ្មើរជើងហើយបានបំពាក់កាំជ្រួចមីស៊ីលមួយចំនួន តូចតែប៉ុណ្ណោះ ដែលបាញ់ចេញពីជើង ទម្រអចលនា អាចបំពាក់ក្បាលគ្រាប់ បរមាណូ។ នៅក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ កម្លាំងទាហានចិនចាប់ផ្ដើម បានបោះជំហានទៅឆ្ងាយជាងមុនដោយពង្រីកកម្លាំងទាហានជើងទឹក និងដែន អាកាស និងកាំជ្រួចមីសីលបំពាក់ក្បាល គ្រាប់បរមាណូមានកម្រិតចំគោលដៅ ខ្ពស់ ហើយអាចបាញ់ចំគោលដៅចល័ត នៅលើដែនសមុទ្រទៀតផង ដូចជានាវា ចម្បាំង នាវាផ្ទុកយន្ដហោះរបស់អាមេ រិកជាដើម ។
នៅក្នុងពេលនេះចិនកំពុងតែធ្វើឱ្យ ទំនើបជាងមុននៅឃ្លាំងអាវុធបរមាណូ របស់ខ្លួនតាមរយៈបំពាក់ក្បាលគ្រាប់ បរមាណូនៅលើកាំជ្រួចមីស៊ីលមានជើង ទម្រចល័ត និងកាំជ្រួចមីស៊ីលបំពាក់នៅ លើនាវាមុជទឹក។ តាមឯកសារយោធា បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ចិនទទួលស្គាល់ គម្លាតដ៏ធំរវាងរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងនិងប្រទេសដែលជាសត្រូវ ដែលមាន សព្វាវុធទំនើបៗ។ ប៉ុន្ដែចិនបានជំរុញឱ្យ មានយុទ្ធសាស្ដ្រ “ក្រុមខ្សោយដាក់គំនាប លើក្រុមខ្លាំង” ។
ចិនមានលទ្ធភាពវាយប្រហារតាមបណ្ដាញខ្ពស់ ហើយរដ្ឋាភិបាលចិនបាន ចំណាយប្រាក់យ៉ាងច្រើនសម្រាប់បង្កើតកម្លាំងវាយប្រហារតាមបណ្ដាញ ដែល ចិនហៅថា កម្លាំងទាហានបណ្ដាញ។ ការដែលចិនផ្ដោតសំខាន់ទៅលើការវាយ ប្រហារតាមបណ្ដាញធ្វើឱ្យអាមេរិកបង្ហាញ ការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង គេអាចនិយាយ បានថា ចិនកំពុងនាំមុខអាមេរិកនៅក្នុង សង្គ្រាមវាយប្រហារតាមបណ្ដាញ ។
កន្លងមកអាមេរិកមិនដែលបង្ហាញពីលទ្ធភាពវាយប្រហារតាំបណ្ដាញនោះឡើយ ដោយសារអាមេរិកចាត់ទុកថា ជារឿង អាថ៌កាំបាំង។ កាលពីឆ្នាំ២០១៣ ឧត្ដម សេនីយ៍ Keith Alexander ពេលនេះ ជាមេទ័ពគ្រប់គ្រងការវាយប្រហារតាមបណ្ដាញរបស់អាមេរិកធ្លាប់បានប្រកាស ថា កម្លាំងវាយប្រហារតាមបណ្ដាញ របស់អាមេរិកគឺខ្លាំងខ្លាបំផុត។ តែពេល នេះអាមេរិកបែរជាត្រូវចិនដើរតាមទាន់ ហើយឈានមុខលើអាមេរិកទៀតផង ។
ចំណុចខ្លាំងមួយទៀតអំពីកម្លាំងទាហាន ជើងទឹកនោះគឺនាវាផ្ទុកយន្ដហោះលីវនីញ របស់ចិនដែលបានទិញនាវាចាស់ពីអ៊ុយក្រែនមកជួសជុលឡើងវិញ។ នៅពេល នេះចិនក៏បានប្រកាសពីគម្រោងផលិត នាវាផ្ទុកយន្ដហោះ២គ្រឿងថ្មីទៀតបំពាក់ឱ្យកម្លាំងទាហានជើងទឹកចិនឱ្យកាន់តែ ខ្លាំងក្លា។ ទាំងនោះជាការរីកចម្រើនយ៉ាង ខ្លាំងបើប្រៀបធៀប និងប្រទេសនៅក្នុង តំបន់។ ចិនកំពុងក្លាយជាប្រទេសមហា អំណាចយោធាក្នុងតំបន់ ប៉ុន្ដែចិនមិន ទាន់អាចក្លាយជាចំណុចដែលធ្វើឱ្យផ្លាស់ប្ដូទល្យភាពយោធាអាមេរិក-ចិននោះដែរ អាមេរិកនៅតែជាប្រទេសមានយោធា ខ្លាំងជាងគេបំផុត ។
អំពីកម្លាំងយោធាអាមេរិក អាមេរិក មានកម្លាំងយោធាខ្លាំងជាងគេបង្អស់នៅលើពិភពលោក។ អាមេរិកមាននាវាផ្ទុក យន្ដហោះដល់ទៅ១១គ្រឿងដើរដោយថាម ពលបរមាណូ និងកងពលនាវាចម្បាំង ដ៏រឹងមាំ និងទំនើបបំផុតលើពិភពលោក គ្មានប្រទេសណាអាចប្រៀបផ្ទឹមបាន ឡើយ។ មិនត្រឹមតែមានសព្វាវុធទំនើបៗ ប៉ុណ្ណោះ កម្លាំងទាហានអាមេរិកមាន បទពិសោធច្រើនក្នុងការធ្វើសង្គ្រាមក៏ ដូចជាការកម្ទេចនាវាផ្ទុកយន្ដហោះរបស់ សត្រូវ ។
និយាយរួមអាមេរិកអាចកម្ទេចនាវាផ្ទុកយន្ដហោះសត្រូវបាន តែសត្រូវមិន អាចកម្ទេចនាវាផ្ទុកយន្ដហោះរបស់អា មេរិកបានឡើយ។ អាមេរិកទទួលបាន បទពិសោធជាច្រើននៅក្នុងសង្គ្រាមលោក លើកទីពីរ និងសង្គ្រាមត្រជាក់ ។
ទន្ទឹមនឹងសព្វាវុធទំនើបៗកម្លាំងទាហានអាមេរិកបាននាំមុខទាហានចិនពី បទពិសោធនៅក្នុងការធ្វើសង្គ្រាម។ ចិន មិនដែលចូលរួមនៅក្នុងសង្គ្រាមថ្នាក់ អន្ដរជាតិណាមួយនោះឡើយ ចាប់តាំង ពីឆ្នាំ១៩៧៩ បន្ទាប់ពីវាយប្រហារចូល ព្រំដែនភាគខាងជើងប្រទេសវៀតណាម ហើយទទួលរងនូវការខូចខាតបរាជ័យជា ច្រើន ។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះកម្លាំងទាហាន អាមេរិកបានចូលរួមក្នុងសង្គ្រាមជាបន្ដបន្ទាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩១មក។ អា មេរិកបានបញ្ជូនកម្លាំងទៅវាយប្រហារ ប្រទេសជាច្រើនក្នុងនោះមានអ៊ីរ៉ាក់ អាហ្វ ហ្គានីស្ថានជាដើម។ ក្រៅពីនេះអាមេរិក មានអាទិភាពជាងគេបង្អស់នៅលើពិភព លោកគឺបណ្ដាញអាមេរិកមានប្រទេស ជាសម្ពន្ធមិត្ដខ្លាំងៗលំចាប់ពិភពលោកជាច្រើនរហូតដល់៦០ប្រទេស ។
មូលនិធិសម្រាប់ការពារជាតិរបស់អាមេរិក និងប្រទេសម្ពន្ធមិត្ដមានរហូត ដល់៨០ភាគរយសរុបចំណាយសម្រាប់ ការពារជាតិនៅលើពិភពលោក។ ចំណែក ចិននាពេលនេះមានប្រទេសសម្ពន្ធមិត្ដជិតស្និទ្ធបំផុតគឺកូរ៉េខាងជើង និងប៉ាគី ស្ថាន។ ចិនក៏បានសហការទិញសព្វាវុធ ពីប្រទេសរុស្ស៊ីផងដែរ ប៉ុន្ដែការមិនមាន ទំនុកចិត្ដគ្នាធ្វើឱ្យចិន និងរុស្ស៊ីពិបាក ចាត់ទុកគ្នាជាសម្ពន្ធមិត្ដ ។
រុស្ស៊ីមានទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសជាច្រើនដែលជាសត្រូវរបស់ចិនក្នុងនោះ មានទាំងឥណ្ឌា និងប្រទេសក្នុងតំបន់ អាស៊ានមានវៀតណាមជាដើម។ កន្លង មករុស្ស៊ីបានលក់កាំជ្រួចមីស៊ីឱ្យវៀតណាម ធ្វើឱ្យចិនខឹងសម្បាយ៉ាងខ្លាំង ៕
ប្រែសម្រួល៖ ម៉ែវ សាធី
