ទីភ្នាក់ងាររ៉យទ័របានផ្សព្វផ្សាយថា សមាជិកសភាអាមេរិកលោក ចន ម៉ាក ខេន (John McCain) ប្រធានគណៈ កម្មការកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់ព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកបានលើកគម្រោងជា ជំនួយមូលនិធិរាប់រយលានដុល្លារជួយ ហ្វឹកហ្វឺន និងបំពាក់អាវុធដល់កម្លាំង ប្រទេសតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដើម្បីទប់ ទល់ឥទ្ធិពលរបស់ចិន ។
លោក ចន ម៉ាកខេន បានលើក គម្រោងមូលនិធិរហូតដល់៤២៥លាន ដុល្លារក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំជួយដល់កម្លាំង ទាហានប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន ថៃ និងវៀតណាម នៅក្នុងការ បំពាក់បរិក្ខារ ការហ្វឹកហ្វឺន និងការសាង សង់ទីតាំងយោធាទ្រង់ទ្រាយតូចផងដែរ ។
គម្រោងនេះត្រូវបានអនុញ្ញាតរួច ហើយដោយគណៈកម្មការកម្លាំងប្រដាប់អាវុធព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកដែលមាន២២សំឡេងគាំទ្រ និង៤សំឡេងជំទាស់។ គម្រោងរបស់លោក ចន ម៉ាកខែន នៅ ពេលនេះលើកឡើងចំពេលដែលមានការ តានតឹងខ្លាំងនៅតំបន់សមុទ្រចិនភាគខាង ត្បូងដែលទីនោះចិនបាននិងកំពុងវាតទី ទន្ទ្រានគ្រប់គ្រងភាគច្រើនដែនទឹកជុំវិញដែនកោះស្ប្រ៉ាតលី ហើយដែលមានការ ជំទាស់តវ៉ាពីបណ្ដាប្រទេសតំបន់អាស៊ី ភាគអាគ្នេយ៍។ អាមេរិកបានអះអាងថា ចិនបានចល័តប្រព័ន្ធអាវុធធុនធ្ងន់នៅ លើដែនកោះស្ថិតនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលសកម្មភាពនេះត្រូវលោក ចន ម៉ាក ខេន មើលឃើញថា ជាសកម្មភាពរំខាន និងបង្ករឿង ។
លោក ចន ម៉ាកខេន បានថ្លែងក្នុងសន្និ សីទកាសែតថា អាមេរិកត្រូវតែចាត់ វិធានការជាក់លាក់រារាំងចិនកុំឱ្យបន្ដ សកម្មភាពបែបនេះទៀត។ ទីក្រុងវ៉ាស៊ីន តោនបានសម្ដែងការព្រួយបារម្ភពាក់ព័ន្ធការប្រកាសអះអាងរបស់ចិនទៅលើដែន ដីតំបន់សមុទ្រចិនភាគខាងត្បូងដែលសម្បូរ ដោយធនធានធម្មជាតិ។ អាមេរិកបាន ពង្រឹងឥទ្ធិពលយោធានៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វីកដើម្បីទប់ទល់ការប្រកួតប្រជែង នៅក្នុងតំបន់។ ជាមួយគ្នានេះអាមេរិក បានពង្រឹងសមត្ថភាពក៏ដូចជួយដល់ ប្រទេសក្នុងតំបន់និងលើកទឹកចិត្ដដើម្បី ប្រឆាំងទប់ទល់អំណាចរបស់ចិន ។
សមាជិកប្រទេសសមាគមន៍អាស៊ាន ខ្លះមានដូចជា ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ដែលជាសម្ពន្ធមិត្ដរបស់អាមេរិកបាន ប្រឆាំងតវ៉ាចំពោះសកម្មភាពរបស់ចិន ក្នុងសកម្មភាពវាតទីកាន់កាប់ដែនសមុទ្រ ភាគច្រើននៅសមុទ្រចិនភាគខាងត្បូង នោះ ហើយមានពេលខ្លះប្រឆាំងយ៉ាង ដាច់អហង្ការតែម្ដង ប៉ុន្ដែទោះបីបែបណា ពួកគេតែងស្ទាក់ស្ទើរដោយសារថា ពួក គេជាប្រទេសតូចតាចនិងគ្មានសមត្ថ ភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការប្រឆាំងជាមួយ ចិន ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងសមុទ្រចិនភាគខាងត្បូង នោះដែរ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងតូក្យូបានបង្កើន ការផ្ដល់ជំនួយដល់ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានក្នុងការបង្កើនសមត្ថភាពយោធា ក្នុងនោះមានប្រទេសវៀតណាមជាដើម ។
ក្រសួងការពារជាតិនិងកម្លាំងទាហាន ជប៉ុនបានបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ ជាមួយប្រទេសជុំវិញដែនសមុទ្រចិនភាគ ខាងត្បូងដើម្បីធានាសន្ដិសុខនៅក្នុងតំបន់ នោះ។ កម្លាំងការពារជប៉ុននឹងចូលរួម ហ្វឹកហាត់សមយុទ្ធពហុភាគីដែលរៀប ចំឡើងដោយប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី គ្រោង ធ្វើឡើងនៅខែមេសា ឆ្នាំ២០១៦ ។
សារព័ត៌មានជប៉ុនបានផ្សាយថា ជប៉ុនមានគម្រោងបង្កើនការជួយដល់ ប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីភាគអាគ្នេយ៍ បង្កើនសមត្ថភាពយោធា។ នៅក្នុងខែ មេសានោះដែរ ក្រសួងការពារជាតិជប៉ុន នឹងជួយហ្វឹកហាត់ដល់កម្លាំងទាហានជើង ទឹកវៀតណាមក្នុងការការពារដែនទឹក ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ។
សកម្មភាពរបស់ជប៉ុនកើតឡើងក្នុងពេលដែលជប៉ុនរងការចោទប្រកាន់ពី ចិនថា បានជ្រៀតជ្រែកចូលក្នុងវិវាទ នៅដែនសមុទ្រចិនភាគខាងត្បូងរវាង ចិន និងប្រទេសក្នុងតំបន់នោះ ក្រោយ ពេលរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងម៉ានីលប្រកាស ជួលយន្ដហោះយាមល្បាតជប៉ុន៥គ្រឿងក្នុងការយាមល្បាត់នៅដែនសមុទ្រដែលមានវិវាទ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះចិនបាន បង្ខំជប៉ុនមិនត្រូវលើកឡើងពីបញ្ហាដែនសមុទ្រចិនភាគខាងត្បូងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំG7 ដែលរៀបចំឡើងនៅក្នុងប្រទេស ជប៉ុននោះទេ ។
សកម្មភាពរបស់ជប៉ុនកើតឡើង ក្រោយពេលដែលក្រសួងការពារជាតិ អូស្ដ្រាលីប្រកាសបញ្ជូននាវាចម្បាំងទៅ តំបន់វិវាទនៅដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមីនា រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួង ការពារជាតិអូស្ដ្រាលីលោកស្រី Marise Payne ប្រកាសថា រដ្ឋាភិបាលទីក្រុង កង់បេរ៉ានឹងបន្ដបញ្ជូននាវាចម្បាំង និង យន្ដហោះចម្បាំងទៅកាន់តំបន់សមុទ្រ ចិនភាគខាងត្បូង ។
មានប្រសាសន៍ទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារ ព័ត៌មានក្រោយពេលដែលបានជួបពិភាក្សាជាមួយសមភាគីម៉ាឡេស៊ីលោក Hishammuddin Hussein លោកស្រីរដ្ឋ មន្ដ្រីការពារជាតិអូស្ដ្រាលីបញ្ជាក់ថា “យើងបន្ដបញ្ជូនយន្ដហោះចម្បាំងទៅកាន់ តំបន់សមុទ្រចិនភាគខាងត្បូងស្របទៅតាមច្បាប់អន្ដរជាតិ ។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះរដ្ឋមន្ដ្រីការពារជាតិម៉ាឡេស៊ីលោក Hishamm- uddin Hussein បញ្ជាក់ថា លោកមាន គម្រោងសហការជាមួយសមភាគីវៀតណាមដើម្បីពិភាក្សាស្ដីអំពីសកម្មភាព របស់ចិនដែលកាន់តែពង្រីកកម្លាំងយោធានៅដែនសមុទ្រចិនភាគខាងត្បូង ហើយ គំរាមកំហែងដល់ប្រទេសជិតខាងទៀត ផង ។
សកម្មភាពខាងលើរបស់អូស្ដ្រាលីកើត ឡើងក្រោយពេលដែលនាវាចម្បាំងហ្វីលីពិនត្រូវបាននាវាចម្បាំងចិនវាយ ប្រហារដើម្បរំដោះនាវនេសាទរបស់ ចិនចូលនេសាទក្នុងដែនសមុទ្រហ្វីលីពីនត្រូវទាហានហ្វីលីពីនឃាត់។ ប៉ុន្ដែនាវា ចម្បាំងចិនទៅរំដោះវិញដោយជោគ ជ័យ។ សកម្មភាពទាំងនោះបង្កការព្រួយ បារម្ភយ៉ាងខ្លាំងពីប្រទេសក្នុងតំបន់ ៕ ម៉ែវ សាធី
