ពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរជាច្រើនដែលមានសទ្ធាជ្រះថ្លាក្នុងវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនានិងតែងនាំគ្នាប្រារព្ធពិធីបុណកយកាន់បិណ្ឌ ភ្ជុំបិណ្ឌ ជាពិសេសពេលបោះបាយបិណ្ឌតាមការប្រតិបត្តិតំណដូនតាជារៀងរហូតមក ដែលមួយចំនួនមិនទាន់យល់ដឹងអំពីពាក្យ សូត្រពេលចាប់បោះបាយបិណ្ឌ “ តើមានអត្ថន័យយ៉ាងដូចម្តេច?ក្នុងន័យនេះយើងសូមលើកមកបង្ហាញតាមការស្រាវជ្រាវដូចតទៅ ពិធីនេះជាកិច្ចប្រារព្វធ្វើឡើង តាមបែបព្រហ្មញ្ញសាសនាខ្មែរបុរាណ ដ៏យូរលង់ណាស់មកហើយ … អាន​បន្ថែម ពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរគួរយល់ដឹងអំពីពាក្យ សូត្រពេលចាប់បាយបិណ្ឌ មានអត្ថន័យយ៉ាងដូចម្តេច?

មាននិទានមួយថា មាន​បុរស​ប្ដី​ប្រពន្ធ​នឹង​កូន​ស្រី​មួយ​ជា​អ្នក​លំបាក កម្សត់​ទុគ៌ត រក​ព្រឹក​បាន​ស៊ី​តែ​ព្រឹក រក​ល្ងាច​បាន​ស៊ី​តែ​ល្ងាច ពុំ​មាន​ទ្រព្យ​របស់​អម្រស់អម្រ​អ្វី​ឡើយ ទើប​បុរស​ប្ដី​ប្រពន្ធ​នោះ​គិត​គ្នា​ថា “ លំនៅ​យើង​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​លំបាក​ណាស់ មក​យើង​ទៅ​រក​លោក​ឯណា​មាន​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​ច្រើន​យើង​ទៅ​នៅ​ខាង​លោក … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷ រឿង បុរស​កម្សត់​សង់​ខ្ទម​ក្បែរ​ផ្ទះ​សេដ្ឋី ធ្វើ​ត្រាប់​តាមសេដ្ឋី

មាននិទានមួយថា៖  មាន​អាស្រម​បទ​មួយ​នៅ​ទី​មួយ មាន​តាបស ៤ រូប គង់​ចម្រើន​មេត្តា​ភាវនា​ក្នុង​អាស្រមបទ​នោះ សុទ្ធ​តែ​យក​ខ្នង​ចូល​ក្នុង​បែរ​មុខ​ចេញ​ក្រៅ​ដូច​គ្នា គ្រប់​ទិស​ទាំង ៤ ។ … អាន​បន្ថែម រឿងនិទានខ្មែរ÷រឿង តាបសលួចមាស

មាន​និទាន​មួយ​ថា : មាន​កុដុម្ពី​ម្នាក់ មាន​កូន​ប្រុស ៣ នាក់, កូន​ច្បង​ទៅ​បម្រើ​ស្ដេច, កូន​បន្ទាប់​ទៅ​ជួញ​ស្វែង​រក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​មក​ចិញ្ចឹម​ខ្លួន​ឯង ឯ​ប្អូន​ពៅ​ទៅ​បួស​ក្នុង​សំណាក់​សាសនា​ព្រះ​តថាគត ។ … អាន​បន្ថែម រឿង​និទានខ្មែរ÷ រឿងកុដុម្ពីម្នាក់ មាន​កូន​ប្រុស ៣ នាក់​ឈ្លោះ​ដណ្ដើម​មត៌ក​គ្នា​

មាន​និទាន​មួយ​ថា មាន​បុរស ៤ នាក់​ទៅ​រក​រៀន​សិល្បសាស្ត្រ ឯ​ក្រុង​តក្កសិលា​មហា​នគរ ។ លុះ​រៀន​សិល្បសាស្ត្រ​នោះ​ចប់​សព្វ​គ្រប់ ហើយ​ក៏​លា​គ្រូ ដើរ​ត្រឡប់មកស្រុកវិញ លុះ​មក​ដល់​ពាក់​កណ្ដាល​ផ្លូវ … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷ រឿងបុរស ៤ នាក់​ឈ្លោះ​ដណ្ដើម​ផ្លែ​ស្វាយ ១ និង​មាស

មាន​និទាន​មួយ​ថា : មាន​បុរស ៣ នាក់​សុំ​ដោយសារ​ទូក​ឈ្មួញ​ទៅ បុរស​ម្នាក់​យក​ឈើ​ដូច​ជា​ដង​សាដៀវ​មក​ដេញ​ធ្វើ​ជា​ភ្លេង បុរស​ម្នាក់​ទៀត​កាល​បើ​ឮ​គេ​ដេញ​សាដៀវ​ធ្វើ​ជា​ភ្លេង​ដ៏​ពីរោះ​ដូច្នោះ​ហើយ​ ក៏​ទះ​ដៃ​ឮ​សូរ​ស្រួយ​ពីរោះ, បុរស​ម្នាក់​ទៀត​ឮ​គេ​ទះ​ដៃ​ពីរោះ​ដូច្នោះ​ក៏​ក្រោក​ឈរ​ឡើង​រាំ​រំពេន​បត់​បែន​រត់​ទៅ​មក​លើ​ទូក ។ … អាន​បន្ថែម រឿងនិទានខ្មែរ÷រឿង​បុរស ៣ នាក់​ធ្វើ​ទូកឈ្មួញឲ្យលិច

មាន​និទាន​មួយ​ថា : ព្រាហ្មណ៍​ម្នាក់​ឈ្មោះ​តិនស្វាមី មាន​កូន​ស្រី​ម្នាក់​ឈ្មោះ​នាង​មន្ទាវតី រូប​ឆោម​លោម​ពណ៌​ល្អ​លើស​លែង​ស្រី​ទាំង​ពួង​គ្មាន​ស្រី​ណា​ប្រៀប​ផ្ទឹម​ស្មើ​ឡើយ បើ​ប្រុស​ណា​ឃើញ​នាង​នេះ តែង​ស្រលាញ់​ចង់​បាន​នាង​ធ្វើ​ជា​ប្រពន្ធ​គ្រប់ ៗ គ្នា ហើយ​ប្រាប់​ឪពុក​ម្ដាយ​ឲ្យ​ទៅ​ស្ដី​ដណ្ដឹង​ដល់​ព្រាហ្មណ៍​តិនស្វាមី​ជា​ឪពុក … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷រឿង​ព្រាហ្មណ៍ ៣ នាក់ ដណ្ដើម​ស្រី​ម្នាក់​ធ្វើ​ប្រពន្ធ

(បទកាកគតិ) អញ​ខ្ញុំ​ក្រួញ​ក្រប សិរសា​ស្រប៉ាប លុត​លើក​ហត្ថា ទសង្គុលី អភិវន្ទា នៃ​ព្រះ​ពុទ្ធ​ជា ឥ​សូរ​ភព​ត្រី ។ ព្រះ​អង្គ​ឧត្ដម … អាន​បន្ថែម រឿងនិទានខ្មែរ÷ រឿងមាយើង

ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌបានកើតឡើងក្នុងរជ្ជកាលព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះហរិរក្សរាមាឥស្សរាធិបតី ព្រះអង្គដួង (ព្រះបរមកោដ្ឋ) ដោយហេតុថា ទ្រង់មានការរឭកដល់ស្នាព្រះហស្តព្រះរាជបុព្វបុរស និងកងទ័ពខ្មែរ ដែលពុះពារពលីជីវិត ការពារជាតិមាតុភូមិ លុះទទួលមរណកាលទៅ គ្មានបងប្អូន … អាន​បន្ថែម ព្រះបរមរូបព្រះករុណាព្រះបាទអង្គដួង ស្ថាបនិកបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ

មាន​និទាន​មួយ​ថា : មាន​បុរស ៤ នាក់​ទៅ​ស្វែង​រៀន​សិល្បសាស្ត្រ អំពី​ព្រាហ្មណ៍​ម្នាក់​ជា​ទិសាបាមោក្ខាចារ្យ នៅ​តក្កសិលា​មហានគរ ។ បណ្ដា​បុរស​ទាំង ៤ … អាន​បន្ថែម រឿងព្រេងខ្មែរ÷រឿង​ បុរស ៤ នាក់ រៀន​សិល្បសាស្ត្រ (-ម្នាក់​រៀន​ទាយ; -ម្នាក់​រៀន​បាញ់; -ម្នាក់​រៀន​មុជ​ទឹក; -ម្នាក់​រៀន​ជប )

សម័យ​ព្រេង​នាយ វេលា​មួយ​ពិភពលោក​កើត​ទុរ្ភិក្ស ក្ដៅ​ហួតហែង គ្រប់​ទិសទី​ព្រះ​ពិរុណ​មិន​បង្អុរ​ភ្លៀង​សោះ ស្ទឹង​ត្រពាំង ថ្លុក​បឹង​ព្រែក ទន្លេ​រីង​ទឹក​អស់ ។ សត្វ​ទាំងឡាយ​ស្លាប់​គរ​ឆ្អឹង​លើ​គ្នា​រុក្ខជាតិ​នានា​ស្វិត​ក្រៀម​ក្រញង់ ។ … អាន​បន្ថែម រឿង​ព្រេងខ្មែរ÷ រឿងសង្គ្រាមរវាងគីង្គក់និងតាព្រហ្ម

ភ្នំពេញ៖ បើយោងតាមប្រភពពី Cr. សំណង់ប្រាសាទបុរាណ និងអរិយធម៌ខ្មែរ បានបញ្ជាក់ថា៖ ព្រះព្រហ្មគឺជាអទិទេពមួយអង្គនៅក្នុងចំណោមអទិទេពសំខាន់ៗក្នុងព្រហ្មញ្ញសាសនា។បើសិនជាសម្លឹងទៅលើលិទ្ធិត្រីមូល៌តិវិញ ព្រះព្រហ្មជាអទិទេពកំពូលក្នុងចំណោមអទិទេពទាំង៣អង្គមាន ព្រះសីវៈ ព្រះវិស្ណុ … អាន​បន្ថែម តោះស្វែងយល់ពី «កំណើតព្រះព្រហ្ម»